|
|
Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ
ΑΦΙΕΡΟΥΤΑΙ
ΕΙΣ
ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΔΙΑΔΟΣΑΝΤΑΣ
ΕΝ ΤΑΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙΣ ΧΩΡΑΙΣ ΤΟ ΤΕΚΤΟΝΙΚΟΝ ΦΩΣ
Αλλ’ οι αδελφοί, οι
όποιοι θα αναγνώσουν την μελέτη μου, πρέπει να έχουν υπ’ όψιν των τούς ακολούθους
λόγους τού αδελφού Στάϊνερ προς άρση
πάσης τυχόν παρεξηγήσεως.
«Η
σοφία των Μυστηρίων ομοιάζει με φυτό θερμοκηπίου, το όποιο πρέπει να καλλιεργούμε
και να περιποιούμεθα εντός κλειστού χώρου. Ο μεταφέρων αυτήν εις την ατμόσφαιρα
του καθημερινού βίου την θέτει εντός αέρος, όπου δεν δύναται να ευδοκίμηση.
Εξαφανίζεται προ τής δηκτικής κρίσεως τής επιστήμης και τής συγχρόνου λογικής.
Ας αποβάλουμε όθεν διά χρονικόν τι διάστημα την παιδεία μας, την εκ του
μικροσκοπίου και τού τηλεσκοπίου απορρέουσα, ας λησμονήσομε τον τρόπον τού σκέπτεσθε,
τον όποιον αι φυσικές επιστήμες διέπλασσαν εν τη διάνοια ημών, ας αποκαθάρωμε τας
χείρας μας, οι οποίες κατέστησαν βαριές και τραχείες λόγω τού συχνού χειρισμού
τής ανατομικής σμίλης και των οξέων, διά να εισδύσομε εις τον αγνό ναό των Μυστηρίων».
Οι
αδελφοί, οι όποιοι θα τηρήσουν την συμβουλή τού αδελφού Στάϊνερ, όχι μόνον θα
ανταμειφτούν οι ίδιοι επαρκώς, άλλα και θα συντελέσουν σπουδαίως, διά τής
διαδόσεως των Τεκτονικών Αληθειών και εις τον αμύητο κόσμο διά τού παραδείγματος,
εις την γενική πρόοδο τής πασχούσης σήμερον ανθρωπότητας. Δεν λέγω δε καμία υπερβολή.
Αλλ’ οι αμφιβάλλοντες, ας ρίξουν εν βλέμμα εις την παγκόσμια ιστορία, διά να πεισθούν,
ότι, όταν τα Μυστήρια ακμάζουν και διαχέουν πλουσίως το θείον των Φως, οι λαοί
βαδίζουν με μεγάλα και σταθερά βήματα τον ανάντην δρόμο τής ψυχικής και
πνευματικής των εξελίξεως, και πλησιάζουν περισσότερο την αληθή ευδαιμονία,
προς εκπλήρωση τού τελικού των σκοπού.
Έν
Άθήναις τή 1η Μαΐου 1930
ΧΡΗΣΤΟΣ Γ.
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Η ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Πάσαι ανεξαιρέτως οι Μυστηριακές
Οργανώσεις, οι οποίες υπήρξαν προ τού Ελευθεροτεκτονισμού, απαιτούσαν παρά των
υποψηφίων, των επιθυμούντων να μυήσουν εις τα σκηνώματα των, ορισμένα ψυχικά
και πνευματικά προσόντα. Όταν δε κρίνονταν ταύτα επαρκή, και γίνονταν οι
υποψήφιοι τελικώς δεκτοί, παρασκευάζονταν καταλλήλως διά τας δοκιμασίας τής
μυήσεως. Ποια προσόντα έπρεπε να
έχουν οι προτεινόμενοι, και εις ποιας δοκιμασίας υποβάλλονταν προ τής εισδοχής
των, δεν γνωρίζουμε σήμερα λεπτομερώς. Διότι τα απόρρητα, τα όποια ανακινούνταν
υπό των προϊσταμένων των Μυστηρίων, προ, κατά και μετά την μύηση, φυλάχθηκαν
καλώς και ευόρκως υπό των μυστών. ( «Τα αρχαία Μυστήρια και ο Τεκτονισμός». Υπό C. W. Leadbeater. Ελληνική έκδοσης τού «θεοσοφικού Εκδοτικού
Οίκου». Σελ. 49)
Άλλα, παρά την τηρηθείσαν
αυστηρά εχεμύθεια, μερικοί ιστορικοί τού Ελευθεροτεκτονισμού δυνήθηκαν να
σχηματίσουν αμυδρά ιδέαν περί τού τρόπου τής προπαρασκευής των αρχαίων μυστών,
στηριζόμενοι επί ελάχιστων και ασήμαντων σχετικών πληροφοριών, εγγραφεισών υπό
Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων, μυηθέντων εις τα Ελευσίνια και Αιγυπτιακά
Μυστήρια. Μεταξύ των ιστορικών τούτων είναι και ο Waldemar Von Uxkull, ο οποίος έγραψε εκτενή μελέτη περί των Ελευσίνιων
Μυστηρίων, συμπληρωθείσα αργότερο υπό τού αδελφού Ο. Wirth.
Ο τελετάρχης, ο οποίος εκκαλείτο Ιεροκήρυξ,
εισήγε τούς δοκίμους εις το Ιερόν Άλσος, όπου τούς υποδέχονταν οι Ιεροφάντισες,
φέρουσες κατάλευκο αμφίεση, και άδουσες άσμα σχετικό με την μύηση. Το άσμα
τούτο των Ιερειών εξυμνεί την πραγματική ζωή προ τής γεννήσεως και την μετά θάνατον, εν συγκρίσει προς την οποίαν η
επίγειος ζωή είναι φαντασιοκοπία. Επί κεφαλής του χορού των
Ιεροφαντίσων ίστατο η Προφάντις, η οποία μετά το τέλος τού ύμνου προχωρεί ολίγα
βήματα, και με τεταμένες τας χείρας, ζητείτο διά τούς δοκίμους την προστασία των
Θεαινών Δήμητρος και Περσεφόνης. Η προσευχή αύτη τερματίζετο με τρομακτικές
κατάρες διά τούς μη τηρούντας την εχεμύθεια επί των Ιερών Μυστηρίων. Οι δόκιμοι, πριν αποσυρθούν
εις τας οικίας των, εντός των όποιων υποβάλλοντα επί πολλές ημέρες εις νηστεία και
προσευχές, θυσίαζαν ένα χοιρίδιο εις ένδειξη, ότι απαρνούνται τας κτηνώδεις των
ορέξεις. Εάν δε εκκαλούντο εκ νέου, συνεχιζόταν η διακοπείσα μύηση των. Εις ανάλογο προπαρασκευή
υποβάλλονταν και οι δόκιμοι, οι όποιοι επρόκειτο να μυηθούν εις τα Μεγάλα
Μυστήρια. Την 15ην τού μηνός Βοηδρομιώνος συναθροίζονταν εις την πύλη των
Αθηνών, την ονομαζόμενη Ποικίλη. Εκείθεν δε, αφού εβεβαιούντο, ότι δεν αναμίχθηκαν
μετ’ αυτών και βέβηλοι, αναχωρούνε διά τής Ιεράς Οδού εις την Ελευσίνα, όπου τούς
υποδέχονταν οι ιερείς. Την πρωία τής επομένης ημέρας οι Ιερείς έδιδαν εις τούς
δοκίμους το σύνθημα · «Εις την θάλασσαν, εις την θάλασσαν». Και πάντες οι
δόκιμοι ελούοντο εν τω «αλμυρό ύδατι των Ρητών», την σημερινή λίμνη Κουμουνδούρου . Διά την προπαρασκευή και μύηση των δοκίμων εις
τα Μεγάλα Μυστήρια έγραψε λεπτομερέστερα και ο αδελφός Μάκεϋ εις το «Λεξικό του
Ελευθεροτεκτονισμού». Κατ’ αυτόν, όσοι μυούντο εις τα Μικρά Μυστήρια, γίνονταν
μετά εν έτος δεκτοί εις τα Μεγάλα, οπότε τούς παρείχετο πλήρης αποκάλυψης των
μυστικών δογμάτων. Τα Ελευσίνια Μυστήρια κατά Waldemar Von Uxkull. Υπό Ο. Wirth. Τεκτονικό περιοδικό «Πυθαγόρας».
Έτος 1927. Σελ. 363. Οι δόκιμοι παρουσιάζονταν
γυμνοί, φέροντες μόνον δέρμα μόσχου. Ακολούθως υποβάλλονταν εις ένα όρκο εχεμυθείας
και εις τινάς ερωτήσεις, αποδεικνυούσας, ότι είχαν υποστεί την μικράν μύηση. Μετά
την δοκιμασία ταύτην τούς αφαιρείτο το δέρμα τού μόσχου, και περιβάλλονταν τούς
Ιερούς χιτώνας, τούς οποίους, μέχρι τής τελείας φθοράς των, έπρεπε να φέρουν επί
τού σώματός των. Εγκαταλείπονταν κατόπιν εντός πυκνού σκότους διά να περιμένουν
εις τον προθάλαμο την ώρα, κατά την οποίαν αι θύραις τού Ιερού θα ανοίγονταν
δι’ αυτούς. «Λεξικό του Ελευθεροτεκτονισμού» του
Μάκεϋ. «Τα Ελευσίνια Μυστήρια».
ΕΙΣ ΤΑ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Εις αυστηρότερα προπαρασκευή υπεβάλλοντο oι δόκιμοι,
οι οποίοι εμυούντο εις τα Αιγυπτιακά Μυστήρια. Έπρεπε ούτοι να παρέχουν
αποδείξεις αμέμπτου ζωής. Επί τίνας δε ημέρας, προ τής ενάρξεως των τελετών τής
μυήσεως, απείχαν από πάσης λάγνου πράξεως, και υπεβάλλοντο εις εξαιρετικώς ελαφρά
δίαιτα, εκ τής οποίας αποκλείετε παν είδος ζωικής τροφής. Συγχρόνως εξαγνίζονταν
επανειλημμένως διά τελετουργικών λουτρών.
Όταν παρεσκευάζοντο κατ’ αυτόν τον
τρόπον, οδηγούντο εν τω μέσω τής νυκτός εις το στόμιο χαμηλής στοάς, κείμενης επί
μιας των πλευρών τής Πυραμίδας. Εκεί προχωρούνε έρποντας επί των γονάτων και των
χειρών, μέχρις ότου έφταναν εις το στόμιο ενός μεγάλου και φαινομενικώς απύθμενου
φρέατος, εις το όποιον έπρεπε να κατέλθουν. Εάν εξεδήλουν και τον ελάχιστον δισταγμό,
επανοδηγούντο εις τον έξω κόσμο και έπρεπε πλέον να αποβάλουν οριστικώς πάσαν ελπίδα
εισδοχής εις τα Μυστήρια . («Λεξικό Ελευθεροτεκτονισμού
» τού Μάκεϋ. «Τα Αιγυπτιακά Μυστήρια».)
Και τα άλλα αρχαία
Μυστήρια, ως και τα μεταγενέστερα, απέδιδαν μεγάλη σημασίαν εις την προπαρασκευή,
την οποίαν εθεώρουν ως σπουδαίο μέρος τής όλης μυήσεως.
Διότι δι’ αυτής επεδίωκαν την περιστολή των
ηδονιστικών επιθυμιών των δοκίμων, και την εναρμόνιση των συναισθημάτων και διανοημάτων
των κατά τοιούτον τρόπον, ώστε να καθίστανται κατάλληλοι φορείς των μαγνητικών
δυνάμεων, αι οποίαι θα δημιουργούντο κατά την τελετή τής μυήσεως.
Περί τής ανάγκης μιας
τοιαύτης προπαρασκευής έγραψε ο αδελφός Ροδόλφος Στάϊνερ εις μελέτη του υπό τον
τίτλο : «Τα Μυστήρια και η Μυστηριακή Φιλοσοφία». Εξ αυτής δε παραλαμβάνομε τα
ακόλουθα :
«Ιδιαίτερο
είδος ζωής έπρεπε να προηγηθεί των τελετουργιών των Μυστηρίων με σκοπό την
περιστολή των ηδονιστικών επιθυμιών. Οι νηστείες, ο μονήρης βίος, οι εκούσιες
σωματικές ταλαιπωρίες, συντελούνε εις αυτήν. Τα αντικείμενα, εις τα όποια ο άνθρωπος
προσηλούται εν τω συνήθει βίο έπρεπε να αποβάλουν πάσαν αξίαν δι’ αυτόν. Η κατεύθυνσης του συναισθηματικού και αισθητικού
του βίου έπρεπε να μεταβληθεί άρδην. Είναι αδύνατον να αμφιβάλλει τις περί τής
σημασίας των ασκήσεων και των δοκιμασιών τούτων. Η προσφερόμενη εις τον μύστη
σοφία, δεν θα ηδύνατο να επιφέρει τα αποτέλεσμά της εν τη ψυχή του, αν μη
πρότερον ούτος μεταμόρφωνε τον κατώτερο κόσμο τής αισθητικότητάς του.
Τον εισάγουν εντός τού
πνευματικού κόσμου. Έμελλε να προσατενίση ανώτερο τινά κόσμο, αλλ' άνευ των ασκήσεων
και των δοκιμασιών, δεν θα καθίστατο ικανός να εισέλθει εις στενή σχέση πρός τον
κόσμο τούτον.
Εξ άλλου ο Edouard Schure, ομίλων εις το βιβλίο
του υπό τον τίτλο οι «Μεγάλοι Μύσται», περί τής σημασίας των μυήσεων εις τα
αρχαία Αιγυπτιακά Μυστήρια, αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Διά
να φθάσει την αυτοκυριαρχία ο άνθρωπος, έλεγαν οι σοφοί τής τότε εποχής, έχει
ανάγκην μιας ολικής αναχωνεύσεως τού φυσικού, τού ηθικού και τού διανοητικού
του όντος. Αλλά η αναχώνευσις αύτη, δεν είναι δυνατή, παρά μόνον με την ταυτόχρονο
άσκησιν τής θελήσεως, τής διαισθήσεως και τού λογικού. Με την πλήρη των αρμονία
ο άνθρωπος μπορεί να ανάπτυξη τις Ικανότητες του μέχρις Ανυπολογίστου ορίου. «Η
ψυχή έχει κοιμισμένος αισθήσεις» η μύηση τις ξυπνάει. Με μίαν βαθιά μελέτη, με
μίαν σταθερά επιμέλεια, ο άνθρωπος ημπορεί
να έλθει εις ενσυνείδητο σχέση με τας απόκρυφους δυνάμεις τού Σύμπαντος….
Τα Μυστήρια και η
Μυστηριακή Φιλοσοφία. Υπό Ροδόλφου Στάϊνερ. Τεκτονικό περιοδικό «Πυθαγόρας».
Έτος 1927. Σελ. 116. «ΟΙ Μεγάλοι Μύσται»·
‘Ελληνική έκδοση. Τόμ. Α'. Σελ. 190.
Προς συμπλήρωση όμως των ανωτέρω, πρέπει να σημειωθεί, ότι η μύηση των Μυστηρίων τής Ανατολής, διέφερε από την μύηση των Μυστηρίων τής Δύσεως. Η πρώτη ετελείτο εν καταστάσει ύπνου, η δε δευτέρα εν εγρήγορση. Συνεπώς κατά την δευτέρα, παρατηρεί ο αδελφός Στάϊνερ, απεφεύγετο ο πάντοτε επικίνδυνος χωρισμός τού αιθερικού σώματος από τού φυσικού, ως και η απόλυτος υποταγή τού μαθητού εις τον διδάσκαλο. Ο διδάσκαλος τής Δύσεως δεν επεδίωκε ούτε την επιβολή, ούτε τον προσηλυτισμό, αλλ’ απλώς διηγείτο, ότι είδε, και έλεγε, ότι γνώριζε εξ ιδίας πείρας .«Ο Χριστιανισμός ως Μυστηριακή εκδήλωση ». Υπό Ρ. Στάϊνερ. Τεκτονικό περιοδικό «Πυθαγόρας». Έτος 1927· Σελ. 61.
1)
Ηλικία 23 ετών συμπεπληρωμένη, ή 21 ετών εάν
είναι υιός Τέκτονος, ή 18 ετών εάν προ εξαετίας τουλάχιστον έλαβε την Τεκτονική
προστασία ως Τεκτονίδης (Λυκιδέας). Εν τη περιπτώσει ταύτη η πρόταση τής
μυήσεως πρέπει να υποβληθεί υπό τού πατρός ή τού κηδεμόνος.
2)
Ήθη ανεπίληπτα και αγαθή υπόληψιν.
3)
Νοημοσύνη και μόρφωση επαρκή, όπως κατανοεί την
υψηλή αποστολή τού Ελευθεροτεκτονισμού και ενασκεί τα καθήκοντα τού Τέκτονος.
4) Επάρκεια
τού βίου έννομο.
5)
Την έγγραφο άδεια και έγκριση τής Μεγάλης
Ανατολής τής 'Ελλάδος, βεβαιούσης, ότι ο προτεινόμενος δεν απερρίφθη υπό άλλης
Τεκτονικής Στοάς.
Die Freimaurcrei 1918. Υπό L. Keller.
Υπάρχουν εξ άλλου, ως
γνωστόν, τέσσερες σχολαί ή τάσεις τής Τεκτονικής Φιλοσοφίας. Εκάστη δε σχολή, έχει, τον δικόν
της χαρακτηριστικόν τρόπον, με τον όποιον επιλαμβάνεται των ζητημάτων του Τεκτονισμού,
και έχει ιδικούς της κανόνας ερμηνείας των τεκτονικών συμβόλων και τελετών.
Αι σχολαί αύται είναι οι
έξης :
α')Η Αυθεντική, η
όποια ανάγει την αρχήν του Τάγματος εις τα σωματεία τού μεσαίωνα και
περιορίζεται εις την ηθική μόνον ερμηνεία των συμβόλων και αλληγοριών.
β’) Ή Ανθρωπολογική, η
οποία θεωρεί τα Τεκτονικά Μυστήρια ως συνέχεια των αρχαίων Μυστηρίων και προσπαθεί
να ερμηνεύσει τα σύμβολα και τας αλληγορίας κατά τα επικρατήσαντα εις την
αρχαιότητα συστήματα.
γ’) Η Μυστικιστική η οποία
ενδιαφέρεται περισσότερο διά την ερμηνεία των συμβόλων και αλληγοριών παρά διά την
ιστορική έρευνα περί καταγωγής του Ελευθεροτεκτονισμού. Οι οπαδοί της δε, εξετάζοντας
τα Μυστήρια τού Τάγματος, πιστεύουν, ότι ταύτα αποτελούν εν σχέδιο πνευματικής
αφυπνίσεως και εσωτερικής αναπτύξεως τού ανθρώπου, ίνα ενωθεί ούτος συνειδητώς
μετά τού θεού.
δ')
Η Αποκρυφιστική, η οποία, δεν ενδιαφέρεται μεν διά την καταγωγή τού Τάγματος,
αποδίδει δε μεγάλη σημασία εις τας τελετουργικός τελετάς των τεκτονικών
τυπικών.
Οι οπαδοί και τής σχολής ταύτης, επιδιώκουν την συνειδητή
ένωση μετά τού Θεού. Αλλ’ η μέθοδός των
είναι διαφορετική. Υπολογίζουν να επιτύχουν
την ένωση ταύτην διά τής γνώσεως και τής θελήσεως, εξασκούντες την φυσική, την θυμική
και νοητική των υπόσταση, μέχρις ότου γίνει τελεία έκφραση τού εντός αυτών ενοικούντος
θείου πνεύματος. Αντιθέτως οι μυστικιστές αποβλέπουν μάλλον εις το να επιτύχουν
την εκστατική ένωση με το κέντρο εκείνο τής θείας συνειδήσεως, με το όποιον
τούς επιτρέπει να έλθουν εις επαφή ο βαθμός τής εξελίξεως, εις την οποίαν ευρίσκονται.
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ
Το Τυπικό τού Α' βαθμού απαιτεί επίσης να είναι ο
υποψήφιος ελεύθερος και χρηστοήθης. Τα προσόντα ταύτα είναι σπουδαιότατα, εζητούντο
δε από αρχαιότατων χρόνων παρά των επιθυμούντων να μυηθούν εις τα Μυστήρια, ως
μάς βεβαιούν πλείστοι συγγραφείς, μεταξύ των όποιων και ο αδελφός C. W. Leadbeater.
«Ό καθορισμός—γράφει—ότι ο υποψήφιος πρέπει να είναι ελεύθερος, μάς μεταφέρει νοερώς εις τούς αρχαίους εκείνους χρόνους, κατά τούς οποίους μεγάλες μάζες ανθρώπων εστερούντο τής ελευθερίας και πάμπολλοι εξ αυτών ζούσαν εις κατάσταση δουλοπαροίκων ή δούλων. Δεν πρέπει να υπόθεση κανείς, ότι το μέγα τούτο πλήθος των ανθρώπων ευρίσκετο εις κατάσταση εκφυλισμού ή ετύγχανε βαρβάρου συμπεριφοράς εκ μέρους των κυρίων των».
Και περαιτέρω. «Εν τούτοις υφίστατο από παλαιών, από αμνημονεύτων χρόνων, παράδοση, καθ' ην μόνον ο διατελών εν καταστάσει ελευθερίας ήτο δυνατόν να γίνει δεκτός εις Στοά Ελευθέρων Τεκτόνων .
Η
«Κεκρυμμένη ζωή εν τω Τεκτονισμό». Υπό C. W. Leadbeater. Ελληνική έκδοσης τού
«Θεοσοφικού Εκδοτικού Οίκου-. Σελ. 202.
Το Τυπικό τού Α'. βαθμού εις την διδασκαλία
τού μαθητού, μάς επεξηγεί και τον λόγο:
«Πας τις είναι ελεύθερος,
άλλα δύναται το μεν εκ κοινωνικών κωλυμάτων να στερηθεί προς στιγμήν μέρους
τής ελευθερίας, το δε, συχνότατα καθίσταται δούλος των ιδίων αυτού παθών και
των προλήψεων τής παιδικής του ηλικίας ή τής ανατροφής του. Του ζυγού τούτου προ
πάντων ο Νεόφυτος δέον να είναι απαλλαγμένος. Εν τούτοις ο οικεία βουλήσει
στερηθείς τής ελευθερίας του, αποκλείεται των μυστηρίων ημών, καθ’ όσον ο μη
δυνάμενος να διέπει ταύτα νομίμως, αδυνατεί ν’ αναλάβει οιανδήποτε υποχρέωση ισχυρά».
Ο
ΧΡΗΣΤΟΗΘΗΣ
Ο υποψήφιος, κατά το Τυπικό του Α'. Βαθμού
πρέπει να είναι και χρηστοήθης. Δηλαδή, κατά πιστή μετάφραση τής
λέξεως, να έχει άμεμπτες συνήθειες.
Αλλά
πώς θα κρίνομε τας συνήθειας του υποψηφίου ; Συμφώνως με τας επικρατούσας εν τη
κοινωνία ηθικές αρχές ; Εάν ναι, πρέπει να γνωρίζωμεν, ότι η βέβηλος ηθική, δεν
είναι όμοια εις πάσας τας εποχάς και εις πάσας τας χώρας τής γης. Έκαστος λαός
δημιουργεί ιδικήν του ηθική, ανάλογο προς την νοοτροπία και το ιδεώδες τής ευδαιμονίας
του, διά να υπενθυμίζει δι’ αυτής τα καθήκοντα εκάστου ατόμου προς εαυτόν και
προς το σύνολο. Αφ’ ότου δε οι λαοί χωρίσθηκαν εις διαφόρους
κοινωνικές τάξεις, με διαφορετικά συμφέροντα, εντελώς αντίθετα σχεδόν, η ηθική
εξυπηρετεί περισσότερο τούς σκοπούς τής κυριαρχούσης τάξεως. «Κοινωνιολογία».
Υπό Achilla Loria Σελ. 193.
Τούτο δυνάμεθα να το αντιληφθώμεν καλώς, όταν
προσέξωμεν την Ιστορία των διαφόρων λαών.
Εις την Σπάρτη θαύμαζαν την κλοπή, αρκεί να εγίνετο με τέχνη και επιτηδειότητα.
Εις την Αίγυπτο ο αδελφός ενυμφεύετο την αδελφή του. Εις τούς Εβραίους επετρέπετο ο γάμος μεταξύ πατρός και θυγατέρας
προς διαιώνιση τής οικογένειας. Εις την Τύρο και εις την Καλχηδόνα οι μητέρες θυσίαζαν
τα παιδιά των εις τον Θεόν Μολώχ. Εις την Ελλάδα, εις την Αίγυπτο, και εις τα σύγχρονά
των Κράτη, αναγνωρίζετε η δουλεία. Εις τον μεσαίωνα οι φεουδάρχες εξεμεταλλεύοντο
την εργασία των ακτημόνων αγροτών.
Εκ τής συντομότατης ταύτης
έρευνας καταφαίνεται, ότι η κοινωνική ηθική είναι συμβατική. Διά τον λόγο
αυτόν ο Ελευθεροτεκτονισμός — όπως και τα υπάρξαντα Μυστήρια — ακολουθεί δικήν
του ηθική, απορρέουσα εκ των κοσμοθεωριών του.
Κατά την ηθική τού Ελευθεροτεκτονισμού
πάντες οι άνθρωποι έχουν την ιδίαν προέλευση, τον
ίδιον προορισμό, τα αυτά δικαιώματα και τας αυτάς υποχρεώσεις, ως αποτελούντες
μέρη αναπόσπαστα τής θείας Φύσεως. Ένεκα τούτου έκαστος έχει καθήκον να αγαπά
τούς άλλους, και να τούς υποβοηθά προ παντός, όπως επιδιώκουν ευκολότερο την ψυχική
και πνευματική των εξέλιξη, την οποίαν δύνανται να επιτύχουν μόνον διά τής
προσαρμογής των εις τούς αιωνίους και αναλλοίωτους Νόμους τής Φύσεως.
«Οι Νόμοι ούτοι τής φύσεως-κατά
τον αδελφό Άντ. Ανδριανόπουλο—μεταφραζόμενοι εις τας ανθρωπίνους σχέσεις
καλούνται Αδελφότης, Ισότης, Ελευθερία. Αντίθεσις μεταξύ τού κοινωνικού βίου και
των ηθικών ιδεών δεν πρέπει να υπάρχει, ως δεν πρέπει να υπάρχει αντίθεση
μεταξύ των κοινωνικών ή ηθικών νόμων και των νόμων τής φύσεως. Κοινωνικοί
νόμοι, θέτοντες τον άνθρωπο αντιμέτωπο πρός τις ηθικές αρχές, και ηθικοί νόμοι
θέτοντες αυτόν αντιμέτωπο πρός την ιδίαν αυτού φύση ή πρός τούς νόμους τής
φύσεως, είναι προορισμένοι να φέρουν εις τον άνθρωπο και την ανθρωπότητα
διατάραξη ισορροπίας, δυσαρμονία, δυστυχία και καταστροφές διότι συντρίβουν τίς
ανθρώπινες δυνάμεις και δεν αφήνουν το πνεύμα να εξελιχθεί και εκπληρώσει τον σκοπό
τής υπάρξεως του» .
Τι είναι
ό Τεκτονισμός. Υπό Άντ. Άνδριανοπούλου. Τεκτονικό περιοδικό «Πυθαγόρας». Έτος
1923.Σελ.82. Την ηθική
ταύτην πρέπει να έχουν υπ’ όψει των oι Τέκτονες, οσάκις πρόκειται να κρίνουν τας συνήθειας των
υποψηφίων, διά να είναι δίκαιοι κριτές, και διά να επιτυγχάνουν ασφαλέστερα την
απόκτηση καταλλήλων κρίκων πρός αύξηση και στερέωση τής Τεκτονικής των αλύσεος.
Διότι, όταν οι υποψήφιοι, δεν συγκεντρώνουν τα ηθικά ταύτα προσόντα, δεν
είναι ελεύθεροι πάσης προλήψεως, και δεν έχουν επί πλέον την απαιτούμενη έφεση
πρός έρευνα και μελέτη των προβλημάτων τής ζωής, θα ευρεθούν ασφαλώς εις δυσχέρειας
μεγάλας κατά την εξάσκηση των Τεκτονικών των καθηκόντων. Και θα απογοητευθούν αργά
ή γρήγορα. Θα αρχίσουν να πιστεύουν, ότι ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν έχει σήμερον
κανένα σοβαρόν προορισμό, οι δε διδάσκαλοί των θα ευρεθούν εις την ανάγκην να
ομολογήσουν μετά τού Αποστόλου Λουκά, ότι υπάρχουν πράγματι άνθρωποι, «ίνα βλέποντες
μή βλέπωσι καί άκούοντες μή συνιώσιν». Λουκάς 8—10.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ
ΣΚΟΤΕΙΝΟΥ ΘΑΛΑΜΟΥ
Οι υποψήφιοι, οι
οποίοι κρίνονται κατάλληλοι προς εισδοχή εις τα Μυστήρια του Ελευθεροτεκτονισμού,
και γίνονται τελικώς δεκτοί, οδηγούνται μετά τινάς ημέρας εις τον «Σκοτεινό Θάλαμο»
(Ο «Σκοτεινός Θάλαμος» ονομάζεται
και «Θάλαμος των Σκέψεων» ή «Θάλαμος των Συλλογισμών» ),
όπως προπαρασκευασθούν ψυχικώς και πνευματικώς διά τας δοκιμασίας τής μυήσεως.
Διά να επιτευχθεί δε το επιδιωκόμενο τούτο αποτέλεσμα, ο «Σκοτεινός Θάλαμος»
είναι διακοσμημένος ως έξης :
«Η
διακόσμησις—λέγει το Τυπικό—αναφερομένη εις τις δημιουργικές δυνάμεις τής
φύσεως είναι απλούστατη. Οι τοίχοι βάφονται διά μελανός χρώματος και η επίπλωση
αποτελείται εκ καθίσματος και μιας τραπέζης, έφ’ ης τίθενται ένας άρτος, ένα ποτήρι
πλήρες ύδατος, δύο αγγεία, ων το μεν εν περιέχει άλας, το δε θείον, τα πρός
γραφήν αναγκαία, μία κλεψύδρα και εις ηλεκτρικός κώδων. Παρά τή τραπέζι είναι
στημένος όρθιος σκελετός ανθρώπινος και εν ελλείψει τοιούτου κρανίο, ου τα
οπτικά τρήματα δύνανται να χρησιμοποιηθούν ως ηλεκτρικοί λαμπτήρες. Στην περίπτωση
που δεν είναι κατορθωτή η ανεύρεση κλεψύδρας, αλέκτορος και σκελετού ή κρανίου
ζωγραφίζονται τα τρία ταύτα εν συμπλέγματι επί του τοίχου, πρός όν ο γράφων θα
είναι εστραμμένος ως εξής :
Άνωθεν
εικονίζεται ο αλέκτωρ, κάτωθι το κρανίο έχον δεξιά το σύμβολο τού θείου, αριστερά
δε τού άλατος και έν τω μέσω το αμμόμετρο μετ’ επιγραφής «εγρήγορσης—καρτερία».
Περί το σύμπλεγμα τούτο ή επί των τοίχων χαράσσονται τα επόμενα ρητά:
Γνώθι
σαυτόν
Μη προχωρήστε, αν εις την
ψυχή σου υπεισέλθει τρόμος.
Άπελθε, αν εκ περιεργείας
προσήλθες.
Αποχώρησον αν έχεις το
συμφέρον ως πυξίδα τού βίου.
Δυστυχής έσει παρ’ ημίν,
αν δυσανασχετείς ακούων αποκαλυπτόμενα τα ελαττώματα σου.
Θα είσαι ευτυχής εν
μέσω ημών, αποφεύγων την υποκρισία και αναμιμνησκόμενος, ότι είσαι θνητός.
Τα αναφερόμενα εν τη ανωτέρω περιγραφή σύμβολα
θα ερμηνευθούν περαιτέρω, και μάλιστα έκαστον εξ αυτών χωριστά, διά να καταστεί
ευκολότερη και δυνατή η έρευνα και μελέτη τού «Σκοτεινού Θαλάμου» από φυσικής,
φιλοσοφικής και ηθικής απόψεως.
Εις τα αρχαία Μυστήρια
οι δόκιμοι περιεβάλλοντο πάντοτε υπό τού σκότους, το όποιον αποτελεί το προπαρασκευαστικό
στάδιο, διά την απόκτηση τού πλήρους φωτός τής γνώσεως. O χρόνος όμως τού στο σκοτάδι περιορισμού ποίκιλλε
εις τα διάφορα Μυστήρια. Εις τους Δρυίδες τής Βρετάνης η περίοδος τού σκότους
ήτο εννέα ημερονυκτίων, εις τα Ελληνικά Μυστήρια ήτο είκοσι επτά ημερών και εις
τους Πέρσες πεντήκοντα ημερών. Επί πλέον οι Πέρσες επέβαλλαν εις τούς δοκίμους
νηστεία και απομόνωση κατά την διάρκεια τού σκότους.
Εις τα αρχαία Μυστήρια η απαλλαγή τού υπό μύηση από το σκότος εκκαλείτο αναγέννησης,
και εθεωρείτο, ότι ο νεόφυτος αναγεννάτο ή ανίστατο εκ νεκρών.
Το σκότος εις τον Ελευθεροτεκτονισμό
είναι το έμβλημα τόσον της αμάθειας όσον και τού προ τής δημιουργίας χάους.
Είναι το σύμβολο τής αμάθειας προ τής αποδοχής τής γνώσεως και τής ανυπαρξίας προ
τής γενέσεως. Διά τον λόγο αυτόν οι δόκιμοι στερούνται τής οράσεως των, αποκαλούνται
δε «τέκνα τού φωτός» ευθύς μετά την μύηση των. «Λεξικό τού Ελευθεροτεκτονισμού» τού Μάκεϋ.
«Το Σκότος».
Ο
ΑΛΕΚΤΩΡ
Ο αλέκτωρ ήτο γνωστός
εις τούς λαούς τής Ανατολής από τού
1400 π. χ. Πατρίς του δε εθεωρείτο η Ινδική.
Εκ των Ανατολικών χωρών
μετεφέρθη εις την Ελλάδα και αργότερο εις ολόκληρη την Ευρώπη» όπου μέχρι τού Στ',
π. X. αιώνος ήτο άγνωστος. Διότι πρώτη αυτού μνεία γίνεται εις τον Θέογνιν. (
Θέογνις στ'. 863—864.) διά των εξής : έσπερίη τ’έξειμι καί οθρίη
αύτη έσειμι ήμος άλεκτρυόνων φθόγγος εγειρόμενων.
Κατά την Ελληνικήν
παράδοση ήτο νεανίσκος, όνομα τι Αλεκτρύων, φίλος τού Θεού Άρεως.
Όταν δε ο ’Άρης
συνευρίσκετο μετά τής ’Αφροδίτης, τον άφηνε φρουρό εις την θύρα τού δωματίου, ίνα προειδοποίει περί τής ανόδου τού Ηλίου. Μίαν
νύχτα όμως αποκοιμήθηκε, ο δε Ήλιος εισελθών
διά των αχτίνων του εις το δωμάτιο είδε τούς εραστές συγκοιμωμένους και έσπευσε
να ειδοποιήσει τον Ήφαιστο, ο οποίος συνέλαβε τούς μοιχούς εντός αοράτων
δεσμών, κατασκευασμένων πρός τον σκοπό τούτον.
Ο Άρης
τιμωρών τον Αλεκτρύονα διά το σφάλμα του τον μεταμόρφωσε εις το ομώνυμο πτηνό.
Έκτοτε δε ο αλέκτωρ, όταν αισθάνεται
προσεγγίζουσαν την ανατολή τού Ηλίου, σπεύδει να την αναγγείλει δι’ όλης τής
δυνάμεως τής φωνής του.
Η ιδιότης αυτή τού αλέκτορος,
και αι άλλαι διάφοροι ιδιόρρυθμοι δυναμικότητές του, προσείλκυσαν νωρίς την προσοχή
των ανθρώπων, και συνετέλεσαν, ώστε να τού αποδοθούν πολλές και ποικίλες σημασίες.
Θεωρήθηκε εν πρώτης πτηνό ιερόν, τού οποίου η φωνή έχει την δύναμιν να αποδιώκη
τας δυνάμεις τού σκότους.
Ο αλέκτωρ εν Ελλάδι δεν έμεινε άσχετος και
πρός τούς θεούς και πρός την λατρεία.
Ο Πυθαγόρας θεώρει τον λευκό αλέκτορα
ιερόν τού Μηνός και απαγόρευε την βρώσιν αυτού, λέγων : «Αλεκτρυόνος μή
άπτεσθαι λευκού, ότι Ιερός του Μηνός και Ικέτης τό δ’ ήν τών αγαθών' τω τε
Μηνί Ιερόν σημαίνει γάρ τας ώρας και τό μέν λευκόν τής τ’ άγαθού φύσεως, τό δε
μέλαν του κακού^). Λουκιανού «Όνειρος ή Αλεκτρυών».
Η βρώση τού κρέατος του απαγορεύτο και εις τούς μύστες των Ελευσίνιων
Μυστηρίων.
Διότι ο αλέκτωρ εθεωρείτο
ιερόν πτηνό τής Περσεφόνης, τής οποίας σώθηκαν και απεικονίσεις μετ’ αυτού. Εις τα αρχαία Μυστήρια, και τα μεταγενέστερα, τα ακμάσαντα
κατά τούς μέσους αιώνας, ο αλέκτωρ χρησιμοποιήθηκε ως έμβλημα, αναφερόμενο εις την
αφύπνιση των εσωτερικών πνευματικών λειτουργιών τού ανθρώπου, εις την κυριαρχία των σκέψεων του, και εις την συγκέντρωση τού νου εις το εσωτερικόν του εγώ. Επίσης χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο τής
εγρηγόρσεως, καθόσον προαναγγέλλει τον προσεχή θρίαμβο τού φωτός κατά τού
σκότους και τής αλήθειας κατά τού ψεύδους.
Εις τον Ελευθεροτεκτονισμό ο αλέκτωρ διατήρησε
τούς ανωτέρω συμβολισμούς.
Επί πλέον είναι το σύμβολο τής
γονιμότητας και τής ενέργειας, τής συστελλούσης εις την δημιουργία των κόσμων εκ
τού Χάους.
Η κλεψύδρα, το κοινώς αμμόμετρο,
χρησιμοποιείτο εις τα αρχαία Μυστήρια ως έμβλημα τού χρόνου και τής κινήσεως. Η
σημασία αυτή τής κλεψύδρας, παρέμεινε και εις τον Ελευθεροτεκτονισμό.
Πρός τούτοις υπενθυμίζει εις τούς
δοκίμους, ότι ο χρόνος παρέρχεται, ότι τα πάντα μεταβάλλονται, και ότι εις την
αιωνία αυτήν αλλοίωση οφείλεται η ύπαρξη των Κόσμων.
Ως σύμβολο το ύδωρ απεικόνιζε
εις τα αρχαία Μυστηριακά σκηνώματα την παθητική πρωταρχική ουσία, την προελθούσα
εκ τού Χάους, και συντελέσασα εις την δημιουργία των πρωτογενών υλών.
Ο
Θαλής ο Μιλήσιος, στηριζόμενος πιθανώς επί τού συμβολισμού τούτου, δίδασκε, «ότι
το ύδωρ είναι η ύλη, εκ τής οποίας όλα προήλθαν και συνίστανται» («Σύνοψης τής Ελληνικής Φιλοσοφίας». Ε. Τσελλέρου.
Μετάφρ. Μ Ευαγγελίδου. Σελ. 34.).
Μετά τον Θαλή παραδέχθηκαν το ύδωρ ως πρωταρχική
ουσία και άλλοι μύστες φιλόσοφοι, μεταξύ των όποιων και ο Πλάτων, ο όποιος
έλεγε :
«Πρώτον μέν ο δή νυν
ύδωρ ώνομάκαμεν, πηγνύμενον, άς δοκούμεν, λίθους καί γην γιγνόμενον όρώμεν τηκόμενον δέ καί διακρινόμενον αύ ταυτόν
τούτο, πνεύμα καί αέρα, συγκαυθέντα δέ αέρα κύρ, ανάπαλιν δέ πύρ αυγχριθέν, καί
κατασβεσθέν, είς ίδέαν τε άπιόν αύθις άέρος καί πάλιν αέρα ξυνιόντα καί
πυκνούμενον νέφος καί ομίχλην. Έκ δέ τούτων έτι μάλλον ξυμπιλουμένων, ρέον
ύδωρ' έξ ύδατος δέ, γην καί λίθους αύθις».
Εις το
Α' κεφάλαιο τής Παλαιάς Διαθήκης αναφέρεται επίσης, ότι εκ των υδάτων σχηματίσθηκε
η Γη και ο Ουρανός. Αλλά και εις την Καινή Διαθήκη γίνεται μνεία τού ύδατος. Ο
Χριστός, απαντώντας εις τον Φαρισαίο Νικόδημο, είπε : « Αλήθεια, αλήθεια σου
λέγω, εάν ένας άνθρωπος δεν γεννηθεί από ύδωρ και από πνεύμα, δεν δύναται να
εισέλθει εις την Βασιλεία του Θεού.
Κατά τον Schure, ο οποίος ερμηνεύει
τούς λόγους τούτους τού Χριστού, το ύδωρ εις τον αρχαίο εσωτερισμό συμβόλιζε την
ρευστοειδή ύλην την απείρως μεταμορφωτή, όπως το πυρ συμβόλιζε το εν και
μοναδικό πνεύμα. O δε Χριστός, ομιλών διά την αναγέννηση με το ύδωρ και το
πνεύμα, υπηνίσσετο την διπλή μεταμόρφωση τής πνευματικής υπάρξεως, και τού
ρευστοειδούς περιβλήματος, η οποία περιμένει τον άνθρωπο, μετά τον θάνατόν
του. Χωρίς αυτήν δε, δεν δύναται ο άνθρωπος να εισέλθει εις το βασίλειο των
δοξασμένων ψυχών και των αγνών πνευμάτων. Διότι εκείνο, το όποιον είναι γεννημένο
από την σάρκα, είναι σαρξ (δηλαδή υποδουλωμένο και φθαρτό) και εκείνο,
το όποιον είναι γεννημένο από το πνεύμα, είναι πνεύμα (δηλαδή ελεύθερο και αθάνατο).
Η πνοή όπου θέλει πνέει, και την βοή της την ακούεις αλλ' όμως δεν γνωρίζεις
Από που έρχεται και που πηγαίνει. Ούτω είναι και ο κάθε γεννημένος από το πνεύμα».
ΤΟ ΑΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΙΟΝ
Εις τα αρχαία και τα
μεταγενέστερα Μυστήρια το άλας ήτο το σύμβολο τής εκ τον Χάους εξερχόμενης
ουσίας, τής πρωτογενούς ύλης, η όποια, συν τω χρόνω, λαμβάνει μίαν ορισμένη μορφή.
Την ουσία ταύτην οι Έλληνες
Μύσται ταύτιζαν πρός την ψυχή τού κόσμου, πρός το σπέρμα τού φωτός, το οποίον
εμφανίζεται μετά το γεγονός, το αποκαλούμενο κατά συνθήκη θάνατος.
Το θείον συμβόλιζε την μορφή, την οποίαν
λαμβάνει εκάστοτε η ύλη εν τη κατεργασία·
Εις τον Τεκτονισμό διατηρήθηκαν αμφότερα τα
σύμβολα με την ιδίαν σημασίαν. Επί πλέον το άλας θεωρείται ως σύμβολο πάσης
διανοητικής, ηθικής και φυσικής ουσίας τής προσωπικότητας, το δε θείον μετά τού
άλατος, απαρτίζουν τούς δυο κίονας τού «Σκοτεινού θαλάμου», τούς αντιστοιχώντας
πρός τούς τού Ναού τού Σολομώντος. Δηλαδή συμβολίζουν τας δύο ετερογενείς ενεργείας,
ή τας αντιθέσεις, τις συντελούσες εις την διαιώνιση των ουσιών ή των ειδών.
Εις τον Ελευθεροτεκτονισμό
ο σκελετός δεν συμβολίζει μόνον το πρόσκαιρο τού ανθρωπίνου οργανισμού, άλλα και
την αιωνία μεταμόρφωση του. Πρός τούτοις υπενθυμίζει εις τούς δοκίμους, ότι
πρέπει να αποβάλουν πάσαν γνώσιν, την οποίαν έχουν από τον κόσμο, πάσαν προκατάληψη,
πάσαν μάθηση εκ των βιβλίων, πάσαν πονηριά, την οποίαν, συνήθως μεταχειρίζονται
και απέναντι μεν των άλλων, άλλα προ παντός απέναντι τού εαυτού των. Πρέπει δε
να αρχίσουν να εξετάζουν τα πράγματα με το ιδικόν των κριτήριο, χωρίς να
επηρεάζονται από ιδέες, δοξασίες, σκέψεις ή πεποιθήσεις προϋπάρχουσες, δικές
των ή ξένες, αι οποίαι εμποδίζουν τούς ανθρώπους να βλέπουν αυτά ταύτα τα
πράγματα.
Τα εντός του «Σκοτεινού
Θαλάμου» ρητά υποβοηθούν τούς δοκίμους να γνωρίσουν καλλίτερα τον εαυτό τους. Να
σκεφθούν προ παντός εάν είναι κατάλληλοι πρός μύηση, και εάν επιθυμούν να καταταχθούν
εις τον Ελευθεροτεκτονισμό άνευ ιδιοτέλειας και ταπεινών υπολογισμών.
Παραπλήσια ρητά ή άσματα, ελέγοντο και εις
τούς δοκίμους των αρχαίων Μυστηρίων. Δι’
αυτών δε επεδιώκετο κυρίως η εξασφάλιση τής εχεμύθειας και η δημιουργία τής απαιτούμενης,
προ τής μυήσεως ψυχολογικής καταστάσεως.
Τον άρτο, ως έμβλημα, χρησιμοποίησαν
πάντα σχεδόν τα αρχαία Μυστήρια. Οι Πυθαγόρειοι μάλιστα ετοποθέτουν άρτο και ύδωρ
εις την σκοτεινή αίθουσα, όπου οι δόκιμοι προσπαθούσαν επί δώδεκα ημέρας να
λύσουν τα πρώτα προβλήματα, τα όποια τούς δίδονταν ευθύς μετά την έναρξη τής
μυήσεως.
Τον άρτο, ως σύμβολο, μεταχειρίσθηκε και ο
Χριστός, κατά τον Μυστικόν Δείπνο, ο οποίος, κατά τον Edouard Schure, περικλείει πολύ περισσότερα πράγματα από όσα
κοινώς λέγομε και γνωρίζομε. Διότι, όχι μόνον η συμβολική και μυστηριακή αυτή
πράξη είναι το συμπέρασμα και η συγκεφαλαίωση όλης τής διδασκαλίας τού Χριστού,
αλλ’ είναι ακόμη και η καθιέρωση και η ανανέωση ενός αρχαιοτάτου συμβόλου τής
μυήσεως.
Εις τούς μεμυημένους τής Αίγυπτου και τής
Χαλδαίας, καθώς και εις τούς προφήτες και τούς Εσσαίους, κατά τον ίδιον συγγραφέα,
η αδελφική αγάπη δήλωνε τον πρώτον βαθμό τής μυήσεως.
H μετάληψη δε με το είδος
τού άρτου, ο όποιος είναι ο καρπός τού σταχύου, σήμαινε την γνώσιν των
μυστηρίων τής γήινης ζωής και συγχρόνως και το μοίρασμα των αγαθών τής γης, και
συνεπώς την τελεία ενότητα των εταίρων αδελφών.
Αντίλογο σημασίαν έχει ο άρτος και εις τον
Ελευθεροτεκτονισμό, ο οποίος εις το Τυπικό Υιοθεσίας Λυκιδέως, διδάσκει τα
έξης: «Έστω
ο άρτος παράσταση συμβολική και πραγματική των δύο εις τον άνθρωπο αναγκαίων
τροφών, τής πνευματικής και τής υλικής».
Μετά την εργασία και τον
κάματο τής ημέρας οφείλομε πάντοτε να ρίπτομε το βλέμμα περί ημάς και παρατηρούμε,
μήπως κάποιος δυστυχής θρηνεί. Ο αγαθός
οφείλει να δίδει ταχέως εις τούς αδελφούς αυτού την απαιτούμενη βοήθεια.
Γένοιτο λοιπόν ούτω. Ο άρτος ούτος ας διανεμηθεί επ’ ονόματι σου εις εκείνους, οι
οποίοι σέ βοηθούνε σήμερα, η δέ διανομή αυτή έστω παράδειγμα τής αδελφότητος και
αλληλεγγύης, η οποία οφείλει να ενώσει όλους τούς Ανθρώπους».
Ο «Σκοτεινός Θάλαμος», κατά το Τυπικό τού
Α΄ βαθμού, συμβολίζει το Χάος εκ τού όποιου προήλθε το μορφικό είναι τής φύσεως
(η τάξης δηλαδή κατά την τεκτονική φρασεολογία). Οι νόμοι δε οι συντελέσαντες εις
τούτο είναι ο τής κινήσεως, τού οποίου λαμβάνομε γνώσιν διά τής έννοιας τού
χρόνου, υποδηλουμένου διά της κλεψύδρας, και ο τής γονιμότητας, τού όποιου σύμβολο
είναι ο αλέκτωρ .
Οι δυο αναφερθέντες
νόμοι, επιδράσανε επί τής ανεκδήλωτου ζωής, τού Χάους (τού σκότους),
δημιούργησαν την παθητική πρωταρχική ουσία το ύδωρ), και εκ ταύτης τις πρωτογενείς ύλες (το
άλας). Αργότερα οι πρωτογενείς ύλες έλαβαν διάφορες μορφές, συμβολιζόμενες διά τού
θείου.
Παρόμοιες ή παραπλήσιες κοσμογονικές αρχές
είχαν όλες οι υπάρξασες Μυστηριακές Οργανώσεις, και όλες οι θρησκείες, οι οποίες
απέρρευσαν εξ αυτών. Παραδέχονταν δηλαδή, ότι οι Κόσμοι προήλθαν εκ τού Χάους
διά μακράς εξελίξεως.
Τα Ελληνικά Μυστήρια, και η Ελληνική
παράδοση, δίδασκαν σχετικώς, ότι εκ τού Χάους γεννήθηκε η Γη, ο Τάρταρος και ο
Αιθήρ, και ότι κατόπιν τούτων ανεφάνη ο πρώτος Έρως (η γονιμότης), ο οποίος εις
την τέως επικρατούσαν σύγχυση των στοιχείων επέφερε αρμονία διά τής προς άλληλα
αγάπης.
Τις κοσμογονικές ταύτας αρχές των Αρχαίων
Ελλήνων αναφέρει μεταξύ άλλων και ο Ησίοδος, ο οποίος κατά τον αδελφό Γ. Σκαλιέρη, υπονοεί τα ακόλουθα.
«Εν τη Θεογονία τού Ησιόδου διέπει τα
πάντα ο νόμος τής εξελίξεως. Αρχή παντός είναι το Χάος, λέξη συγγενεύουσα τω
χάσματι, ουσία άποιος (άνευ ποιότητας ή ιδιότητας) και ανείδεος, άμορφος.
Χάος δε λέγων ο Ησίοδος ούτε κενό χώρο
νοεί, διότι εκ τού κενού δεν γεννώνται όντα, ούτε ύλη νεκρά, ενώ συμφύρονται ανάμικτα
τα άτομα παντοδαπών σωμάτων, αλλά ζώσα τινά άγνωστον ουσία, ην φαντάζεται ως
πρώτη πηγή τής δημιουργίας τού παντός. Η θεωρία αύτη είναι αυτή εκείνη, η οποία
πολύ βραδύτερα επιστημονικώς διατύπωσε και απαθανάτισε διά τού «τα πάντα ρεί» ο
μέγας Εφέσιος φιλόσοφος Ηράκλειτος, γεννηθείς το 576 π.κ.χ. και αποθανών το
480 π.κ.χ., και είναι σήμερα ως ιδίαν διδάσκει εις το Παρίσι ο Ερρίκος Μπέργκσον, επονομάσας αυτήν δημιουργική
εξέλιξιν (Evolution creatrice) .
Ετέρα Ελληνική παράδοση μάς πληροφορεί
πώς οι αρχαίοι Έλληνες μύστες εφαντάζοντο την πρώτη εξέλιξη των Κόσμων κατ’
αυτήν ο Θεός Άρης (η κίνηση) ήλθε εις επαφή
με την Θεά Αφροδίτη (τούς τύπους των μορφών). Διά τής επιδράσεως δε επ΄ αυτών
τού Ηλιακού φωτός, και τής επεμβάσεως τού υλικού πυράς (τού ’Ηφαίστου), δημιουργήθηκε
ο Έρως (η γονιμότης) και η Αρμονία (η τάξη).
Ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής, στηριζόμενος επί
τής παραδόσεως ταύτης, δίδασκε, ότι ή «αρμονία εκ νείκους (έριδος) και φιλίας
γίνεται». Αλλά και άλλοι Έλληνες φιλόσοφοι, όπως ο Ηράκλειτος, ο Θαλής, ο
Πυθαγόρας, ο Αναξίμανδρος, ο Αναξιμένης, ο Ξενοφάνης ο Ελεάτης, ο Αριστοτέλης, π
Πλάτων, δίδασκαν την αρχήν τής εξελίξεως. Ήτο δε συνήθως η διδασκαλία των
παραπλήσια προς τις Μυστηριακές παραδόσεις τής εποχής των.
Αλλά η Κοσμογονία, ως
εκθέτει ταύτην ο Μωυσής εις το Α' Κεφάλαιο τής Γενέσεως, θεωρείται ως πρότυπο
συμπτώσεως πρός τα σημερινά συμπεράσματα τής Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας
σχετικώς με την αλληλουχία τής εμφανίσεως των οργανισμών επί τής επιφάνειας τής
Γης. Ούτω δε επιβεβαιώνεται οι λόγοι
τού Αγίου Ιερωνύμου, ότι το «δυσκολότερο και το σκοτεινότερο από τα
Ιερά βιβλία, η Γένεσις, περιέχει, τόσα μυστικά όσες και οι λέξεις και κάθε
λέξη κρύβει πολλά μυστικά ».
Εκ των μέχρι τούδε λεχθέντων διαφαίνεται,
ότι τα Μυστήρια, οι μύστες φιλόσοφοι, και αυτή ή hi· στήμη σήμερον,
συμφωνούν επί τού γεγονότος, ότι τα
πάντα δημιουργήθηκαν εκ τού Χάους, διά τής εξελίξεως. Αλλά δεν καθορίζεται υπό
αυτών σαφώς και εκ συμφώνου η πρωταρχική ουσία, εκ τής όποιας προήλθαν οι πρώτες
μορφές τής ύλης.
Ο αδελφός Δ. Π. Καλογερόπουλος, ερευνώντας
το ζήτημα τούτο από αποκρυφολογικής απόψεως,
καταλήγει εις το ακόλουθο συμπέρασμα :
Τα τέσσερα στοιχεία (το
ύδωρ, ο αήρ, το πυρ και η γη) απαρτίζουν κύκλον συμβολικώς, ως ουροβόρο όφιν απεικονίζοντα
τον κόσμο. Τού κύκλου τούτου η μεν περιφέρεια αντιστοιχεί πρός το Χάος, το δε
κέντρο πρός την τάξη. Και εγείρεται το ζήτημα : Το Χάος γέννησε την Τάξη η Τάξη
το Χάος ;
Και ο μεν μη μύστης ευθύς θα πει, ότι η
Τάξη γεννήθηκε εκ τού Χάους, το οποίο και Ωκεανό μερικοί ονόμασαν, η δε αρχική
τής τάξεως αιτία βρίσκεται εις εν των τεσσάρων στοιχείων, το οποίον προέκυψε εκ τού Χάους. Ο δε μύστης θα τονίσει την δυσχέρεια,
η όποια εμφανίζεται εν τη αναζητήσει τού αρχικού αιτίου, όπερ εύρετε εν αυτώ τω
εκ τεσσάρων στοιχείων παντί, ου η αρχή και το τέλος συμπίπτει, ουδέποτε δε θα δυνηθεί
τις να καθορίσει των δύο τούτων τα σύνορα. Δι’ αυτόν το Μηδέν, το Εν και το Παν
είναι εν και το αυτό και έχει σχήμα τροχού στρεφομένου περί το κέντρο του, σύμφωνα
με ένα χειρόγραφο τού Λουγδούνου. Δι’ αυτόν
το Χάος και η Τάξη παράγουν άλληλα, είναι δηλαδή, η ημέρα και η νύκτα, οι
οποίες κατ’ αποσπάσματα τής μη περισωθείσης τραγωδίας «Οιδίποδος» τού Θεοδέκτου
(Αθηναίου δείπνο 511) :
«Εισί κασίγνηται διταί, ών μία τίκτει την έτέραν, αύτη δέ τεκούσ’ από τήσδε τεκνούται». Κατά ταύτα η Αρχική Αιτία βρίσκετε με την συνεργασία τής Τάξεος μετά τού Χάους, την οποίαν συναντώμαι εις την Αιγυπτιακή παράδοση με τη σύμπραξή τού Τυφώνος πρός τον Ώρον».
Κατά τον ίδιον τρόπον, διά τής εξελίξεως δηλαδή, δημιουργήθηκε και ο άνθρωπος. Τούτο μάς βεβαιούν τα Μυστήρια πάσης εποχής , και η επιστήμη τής σήμερον, η οποία συγκέντρωσε σχετικώς πλείστες σοβαράς ενδείξεις. Αλλ’ η επιστημονική ταύτη αλήθεια, ως γράφει ο τέως καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αδελφός Θρασ. Σ. Βλησίδης, προσέκρουσε εις τα κρατούντα θρησκευτικά δόγματα, τα όποια δέχονται μεταφυσική δημιουργία των οργανισμών και τού ανθρώπου. Έκτοτε δε προήλθε ο μεταξύ θρησκείας και επιστήμης αγών, καίτοι πολλοί ιερωμένοι, μεταξύ των οποίων ο Ιησουίτης Wasmann, προσπάθησαν να συμβιβάσουν τα διεστώτα. Κατ’ αυτόν ο Θεός δημιούργησε ορισμένες αρχικές μορφές, ήτοι φυσικά είδη (τον αρχέγονο ίππο κ.λ.π. κ.λ.π.), εκ τούτων δε εξελίχθηκαν φυσικώς τα σημερινά είδη τής Γης.
Η
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ
Οι δόκιμοι, ευρισκόμενοι εντός τού
«Σκοτεινού θαλάμου» επηρεάζονται ψυχικώς και πνευματικώς, αν και αγνοούν ακόμη την
σημασίαν των συμβόλων του. Προς τούτο δε συντελεί η πένθιμος διακόσμησίς του. Κατά
την κατάλληλη ταύτη ψυχολογική στιγμή οι δόκιμοι υποβάλλονται, συμφώνως με το
Τυπικό τού Α'. Βαθμού, εις την πρώτη δοκιμασία.
«Τέταρτον περίπου ώρας μετά την είσοδο τού αμύητου
ο Δόκιμος εισερχόμενος, παραδίδεται σε αυτόν φύλλο χαρτιού, επί του οποίου
αναγράφονται έντυποι ερωτήσεις:
Τίνα
τα πρός τον Θεόν καθήκοντά σου;
Τίνα
τα πρός τον πλησίον;
Τίνα τα πρός σεαυτόν;
Τον καθοδηγούν
να γνωρίζει αυτόν ότι οφείλει να απάντηση εις εκάστη αυτών
και να υπογράψει τις απαντήσεις».
Αλλ’ οι δόκιμοι, οιανδήποτε μόρφωση και αν
έχουν, συναντούν συνήθως δυσκολίας κατά την σύνταξη των απαντήσεων. Διότι η
σύγχρονη βέβηλη μόρφωση, και οι επικρατούσες κοινωνικές συνθήκες, δεν
συντρέχουν τα άτομα πρός σχηματισμό σχετικών γνωμών και πεποιθήσεων. Εν τούτοις
οι δόκιμοι, διά να μη ματαιωθεί η μύηση των, αρχίζουν να σκέπτονται, τακτοποιούντες
εσωτερικά τα περί Θεού, τού πλησίον και τού εαυτού των, συναισθήματα και σκέψεις.
Η προσπάθεια αύτη των υπό μύηση είναι
σπουδαιότατη. Διότι, όχι μόνον συντελεί μεγάλως και ασφαλώς εις το να δημιουργηθεί εντός των δοκίμων
ένας νέος κόσμος ηθικός, εκ τού διανοητικού και συναισθηματικού των Χάους,
άλλα και υποβοηθάει αυτούς να εφαρμόσουν διά πρώτη ίσως φορά μία εκ των κυριότερων
Μυστηριακών αρχών: Να προσπαθούν διά τής σκέψεως, άνευ τού περιορισμού των αισθήσεων, να αναζητούν την
Αλήθεια. Σχετικά ο Σωκράτης έλεγε τα
έξης :
«... όστις όσον τό
δυνατόν περισσότερον μέ μόνην τήν διάνοιαν ήθελε έρευνα έκαστον τών πραγμάτων,
μήτε τήν όρασιν χρησιμοποιών ώς βοηθόν έν τη σκέψει του, μήτε άλλην τινά αίσθησιν
άναμιγνύων μετά του λογισμού, άλλ’ αυτήν μόνην καθαράν τήν διάνοιαν
μεταχειριζόμενος, έπιζητεί την σύλληψιν αυτής καθ’ έαυτήν τής έσωτερικής
έννοιας τών πραγμάτων, αφού απαλλαγεί όσον το δυνατόν περισσότερον καί τών
οφθαλμών καί τών ώτων καί γενικώς όλου τού σώματος, ώς διαταράττοντος καί μή
άφίνοντος τήν ψυχήν νά άποκτήση αλήθειαν καί φρόνησιν, όταν λαμβάνεται ώς
κοινωνόν έν τή έρεύνη τής ψυχής.» Πλάτωνος. Φαίδων 65 Ε, 66 Α.
Παρόμοια υποθήκη απηύθυνε πρός τούς μύστες
και ο Μέγας Ορφεύς:
«Διαλογίσθητι τά κατά
σεαυτόν διά νά άνυψωθής είς τήν ουσίαν τών πραγμάτων, είς τήν μεγάλην τριάδα,
ήτις σπινθηροβολεί είς τόν άμωμον αιθέρα. Άνάλωθι τό σώμα σου διά τού πυρός τής
σκέψεως, άποσπάσθητι τής όλης, όπως η φλόξ εκ τού ξύλου, όπερ καταβιβρώσκει.
Τότε το πνεύμα σου θά ορμήσει είς τόν καθαρόν αιθέρα τών αιωνίων αιτίων, όπως ο
αετός όρμα πρός τόν Θρόνον τού Διός.» Απόσπασμα τού Ορφέως εκ τής συλλογής τού
Kern.
Άλλα διά να επιτευχθεί εν τοιούτον αποτέλεσμα απαιτείται πολυχρόνιος και συστηματική άσκηση την οποίαν μόλις άρχισαν να εκτελούν οι δόκιμοι.
«Ο Σκωτικός
Τεκτονισμός, καίτοι σταθερώς αφοσιωμένος εις το θεμελιώδες δόγμα τής Αθανασίας
τής ψυχής, και τής αναγνωρίσεως τού Θεού, του οποίου την ύπαρξη διακηρύττει
υπό το όνομα τού Μεγάλου Αρχιτέκτονος Του Σύμπαντος, είναι προ παντός εταιρεία
προοδευτική, ουδέν θέτουσα όριο εν τη αναζητήσει τής αλητείας...».
Οι δόκιμοι, αφού αναγράψουν επί τής διαθήκης
τις κατά την αντίληψη των καλλίτερες απαντήσεις, και υπογράψουν αυτάς,
αναμένουν την άφιξη του αρμοδίου αξιωματικού, όπως τις παραδώσουν.
Στην συνέχεια ο Δοκιμαστής
λαμβάνων τας απαντήσεις τού αμύητου υπογεγραμμένες, κομίζει αυτάς εις την Στοά,
οπόθεν τη διαταγή τού Σεβασμίου, φέρων τα εμβλήματα τού αξιώματος του και ξίφος
ανά χείρας, επιστρέφει πρός τον αμύητο, καλύπτει τούς οφθαλμούς του, παρασκευάζει
και οδηγεί αυτόν εις την θύρα τού Ναού».
H περαιτέρω προπαρασκευή των δοκίμων, την όποιαν αναφέρει
αλλαχού το Τυπικό, είναι η εξής :
Αφαιρείται από τούς δοκίμους παν μέταλλο
και το αριστερό υπόδημα , γυμνώνεται δε ο δεξιός βραχίων των, το αριστερό μέρος
τού στήθους, των, το αριστερό γόνατο των. Ο δε δοκιμαστής, των π,.,.ς άφίεται
αν.,.τος.
Πάσαι οι Τεκτονικές Δυνάμεις, και προ
παντός οι βαθύς μελετητές των Τεκτονικών αλληγοριών και παραδόσεων, από
συμφώνου θεωρούν την διατήρηση τού συμβολικού τούτου τύπου τής προπαρασκευής, ως
ζήτημα υψίστης σημασίας. Υποστηρίζουν δε σχετικώς, ότι η συνήθεια αύτη επικρατεί
από των αρχαιότατων χρόνων, από τής ιδρύσεως σχεδόν των πρώτων Μυστηριακών
’Οργανώσεων.
Άλλοι ισχυρίζονται, άνευ σοβαρών όμως επιχειρημάτων,
ότι η συνήθεια αυτή προήλθε εκ των Ιουδαϊκών εθίμων. Διότι παρά τους Ιουδαίους,
λέγει μία πραγματεία, σχετιζόμενη με το Ταλμούδ, ήτο κανών, όπως «ουδείς εισέρχεται
εις τον Ναό φέρων την ράβδο του, ούτε φέρων εις τούς πόδας τα υποδήματά του, ούτε
με τα εξωτερικά του ενδύματα, ούτε φέρων χρήματα δεμένα εις το βαλάντιο του».
Αντικρούοντας την γνώμη
ταύτην ο αδελφός Leadbeater, παρατηρεί, ότι ο όλος ιδιότυπος χαρακτήρας τής προπαρασκευής,
η οποία είναι διάφορος, εις έκαστον βαθμό, δεν μαρτυρεί κανένα γενικό, τοιούτου
είδους κανόνα, άλλα προδίδει πραγματική γνώσιν τής αποκρυφιστικής φυσιολογίας
τής διεξαγωγής τής μυήσεως εκ μέρους εκείνων, οι όποιοι θέσπισαν την τόσον
πιστώς διατηρηθείσα μέθοδο. Το σώμα τού υποψηφίου διαπερνούν δυνάμεις τινές
κατά τινά ορισμένο τρόπον, διαρκούσης τής τελετής, ιδίως δε καθ’ ην στιγμήν
γίνεται δεκτός, ανακηρύσσεται και εγκαθίσταται ως Μαθητής Τέκτων.
Μέρη τινά τής Στοάς
έχουν ισχυρώς πληρώ0ή μέ μαγνητική δύναμη πρός τον ειδικό σκοπό, όπως ο υποψήφιος
δυνηθεί ν’ απορροφήσει όσον το δυνατόν περισσότερη από την δύναμιν ταύτην. Η
«Κεκρυμένη ζωή έν τω Τεκτονισμώ». Υπό C. W. Leadbeater. Ελληνική έκδοση τού «Θεοσοφικού
εκδοτικού Οίκου». Σελ. 189.
Επίσης παραλαμβάνονται
εκ τού αυτού βιβλίου και πάσαι αι αναφερόμεναι περαιτέρω γνώμες τού αδελφού Leadbeater.
Ο πρώτος σκοπός, λοιπόν,
τής σωματικής προπαρασκευής, είναι να εκθέσει εις την επίδραση αυτήν τα διάφορα
εκείνα μέρη τού σώματος των δοκίμων, των οποίων ειδικά γίνεται χρήση κατά την τελετή.
Ούτως ο δεξιός βραχίων γυμνώνεται, διότι τούτον πρέπει να χρησιμοποιούν οι
δόκιμοι, όταν διδαχθούν να τον εκτείνουν πρός σχηματισμό τού σημείου τής τάξεως.
Λέγεται επίσης, ότι είναι τεκμήριο ειλικρίνειας, διά να δειχθεί, ότι οι δόκιμοι
δεν φέρουν όπλο επ’ αυτών.
Το αριστερό μέρος τού στήθους, γυμνώνεται,
διότι επ’ αυτού γίνεται η επαφή τής αιχμής τού ξίφους κατά την είσοδο εις τον
Ναό. Προστίθεται και ο λόγος, ότι διά τούτου προκύπτει η βεβαιότητα, ότι οι
δόκιμοι δεν είναι μεταμφιεσμένες γυναίκες.
Το αριστερό γόνατο είναι εκείνο, επί τού οποίου
γονατίζουν κατά την εισδοχή των, δι* ο και γ.,.ται επίσης. Ο δεξιός πόδας είναι
γυμνός, διότι ούτος πρέπει να εφάπτεται τού δαπέδου, όταν οι δόκιμοι κρατούν το
αριστερό γόνατο σε σχήμα γνώμονα. Έτερος λόγος, διδόμενος ενίοτε διά την γύμνωση
τού δεξιού, ποδός, είναι, ότι τούτο γίνεται συμφώνως με την αρχαία Ιουδαϊκή
συνήθεια, όταν ο άνθρωπος αναλάμβανε μίαν υποχρέωση ή συνήπτε μίαν συμφωνία. Ρούθ, δ' 7, 8.
Επίσης λέγεται, ότι συμβολίζει την διανοητική
τύφλωση.
Κατά τον αδελφό Leadbeater, ο
οποίος εμελέτησε επισταμένως τα ζητήματα ταύτα, και ιδιαιτέρως από ιστορικής και
εσωτερικής απόψεως, εις την αρχαία Αίγυπτο υπήρχε και εις άλλος ακόμη λόγος διά
τας προετοιμασίας ταύτας :
«Εν ασθενές ρεύμα φυσικού
ηλεκτρισμού διοχετεύετο διά τού υποψηφίου διά μέσου καλάμου ή ξίφους, με το
όποιον εθίγετο εις μερικά σημεία τού σώματος. Δεν είναι σκόπιμο να λεχθούν εδώ
περισσότερα επί τού μέρους τούτου τής τελετής, παρά μόνο, ότι τούτο έχει σχέση με
την αφύπνιση ενός αιθερικού ρεύματος εις την σπονδυλική στήλη, ρεύματος, το
όποιον, εις τούς Ινδούς αποκρυφιστές, είναι γνωστόν υπό το όνομα Mamadi»
Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ
Κατά την μύηση αφαιρείται από τούς
δοκίμους παν μέταλλο. Η αφαίρεση αύτη των μετάλλων συμβολίζει τον προ τού
πολιτισμού άνθρωπο, τον εν τη φυσική καταστάσει, ως και την ανιδιοτέλεια των
προθέσεων τού δοκίμου.
Επίσης πιστεύεται, ότι δύνανται ταύτα να
παρεμποδίσουν ευκόλως την διαδρομή των ρευμάτων, των δημιουργουμένων κατά την
τελετή τής μυήσεως. Σχετικώς ο αδελφός Leadbeater προσθέτει
τα εξής :
«Μία άλλη γνώμη, ως
πρός την σημασίαν τής αυστηρής ταύτης απαγορεύσεως, είναι, ότι το να φέρει μέταλλα
καθιστά τον υποψήφιο τελετουργικώς ακάθαρτο, δι’ ο και η μύηση του θα ήτο
άκυρος και μη γενομένη, ούτως ώστε θα παρίστατο ανάγκη να αφαιρεθεί το μέταλλο και
να επαναληφθεί η τελετή. Μερικοί συγγραφείς υπέθεσαν, ότι η ιδέα, ότι τα
μέταλλα είναι μέχρις ενός σημείου ακάθαρτα, χρονολογείται, πιθανώς, από τα τέλη
τής λίθινης εποχής. Η αυτή ιδέα συντηρητικότητας υπαγόρευε, ότι μόνον λίθινη μάχαιρα
θα επετρέπετο να χρησιμοποιηθεί κατά την προσφορά θυσιών, ή κατά την
τελετουργία τής περιτομής.
Το μέρος τούτο τής
προπαρασκευής υποτίθεται επίσης, ότι σχετίζεται με το γεγονός, ότι κατά την
δόμηση τού Ναού τού Βασίλειος Σολομώντος δεν ακούστηκε εντός τής περιοχής του ο
ήχος οιουδήποτε πελέκεως, σφύρας, ή εργαλείου σίδηρου, λόγω τού ότι οι λίθοι ήταν
τελείως προετοιμασμένοι εις τα λατομεία και τοποθετούντο εις τας θέσεις των διά
ξύλινων σφυρών».
Οι Αγγλικές Στοές διατηρούν την συνήθεια,
ή μάλλον την υποχρέωση ταύτην, μετά τής μεγαλύτερος αυστηρότητας. Πολλάκις δε επανελήφθησαν
μυήσεις, απλώς και μόνον, διότι οι δόκιμοι έφεραν μετ’ αυτών μικρότατα μέταλλα.
Οι δόκιμοι εισέρχονται άνευ χρημάτων και
κοσμημάτων επί τού σώματος των. Τούτο συμβολίζει, ότι εισέρχονται εις μίαν
αδελφότητα, εις την οποίαν το χρήμα, οι τίτλοι και αι λοιπές διακρίσεις τού
εξωτερικού κόσμου δεν υπολογίζονται.
«Υπάρχει, επίσης,
λέγει ο αδελφός Leadbeater, και μία προσωπική πλευρά εις το ζήτημα. Πρέπει να είναι
«πένης», δηλαδή, δεν πρέπει να εξαρτάται από τον εξωτερικόν πλούτο και τα αγαθά,
διότι ταύτα δεν θα τον βοηθήσουν εις την πρόοδο τής εξελίξεως, ης επιλαμβάνεται.
Αντιθέτως, τα μεγάλα πλούτη δύνανται ν’ αποβούν κώλυμα δι’ αυτόν, εκτός αν είναι
άνθρωπος ισχυρού χαρακτήρος, αν είναι εντελώς κύριος αυτών και δύναται να τα
προσδέχεται και να τα εγκαταλείπει κατά βούληση και να τα βλέπει ερχόμενα και
απερχόμενα χωρίς αλαζονεία ή θλίψη. Αυστηρώς ειπείν, εκείνος, ο οποίος
εισέρχεται εις την απόκρυφον ατραπό, δεν έχει απολύτως τίποτε ιδικόν
του.
Δυστυχώς η τοιαύτης σπουδαιότητας
συμβολική αναπαράσταση δεν τηρείται σήμερον αυστηρώς, παρά υπό ελαχίστων μόνον
Στοών. Ένεκα δε τής παραλείψεως ταύτης μειώνεται τόσον η μεγαλοπρέπεια τής όλης
τελετής τής μυήσεως, όσον και η επίδραση επί τού δοκίμου των μαγνητικών εκείνων
ρευμάτων, περί των οποίων ομιλήσαμε αλλαχού. Άλλα δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι
η καλή διεξαγωγή τής μυήσεως δημιουργεί αποτελέσματα σοβαρά, από ψυχολογικής απόψεως,
τα όποια δεν δύναται να κατορθώσομε με
τις μεταγενέστερες και με τις σοφότερες των ομιλιών.
Οι δόκιμοι στερούνται τής οράσεως των, με
ματοκαλύπτρα κατά το διάστημα τής τελετής τής μυήσεως διά να μη δουν την Στοά,
πριν δώσουν τον επίσημο Όρκο.
Η τύφλωση συμβολίζει την
κατάσταση τού διανοητικού και συναισθηματικού Χάους.
«Ο
συνήθης άνθρωπος προσθέτει ο αδελφός Leadbeater, νομίζει, ότι βλέπει και
γνωρίζει, αλλ’ ο υποψήφιος οφείλει τώρα να βεβαιωθώ ότι δεν έχει ούτως.
Αρχίζει να εννοεί τούς λόγους ενός αρχαίου σοφού, ο οποίος έλεγε, ότι, όταν διά
τον συνήθη άνθρωπο είναι ημέρα, διά τον σοφόν είναι νύκτα, αλλ’ όταν είναι νύκτα
διά τον συνήθη άνθρωπο, είναι διά τον σοφόν ημέρα. ΄Ο,τι εις τούς ανθρώπους τού
κόσμου φαίνεται ως φως και ιός γνώσης, ο μεμυημένος βλέπει, ότι είναι άγνοια και
σκότος. Όταν δε δι’ αυτούς το παν καλύπτεται υπό σκότους, ούτος είναι εις θέση να
βλέπει.
Και περαιτέρω :
«Πολύ ολιγοτέρα
προσοχή φαίνεται, ότι καταβάλλεται, διά να γίνει άνθρωπος με ζωή ευγενή,
έντιμος, ανιδιοτελής, ειλικρινής και δίκαιος πολίτης. Διά τούτο, εις πολλά από τα
σπουδαιότατα ζητήματα τής ζωής, είμεθα καταδικασμένοι κυριολεκτικώς να βαδίζομε
εις το σκότος και από τό ειδικό τούτο είδος τού σκότους ακριβώς απολυτρώνει ο Ελευθεροτεκτονισμός
τούς υποψηφίους. Διά τούτο οι υποψήφιοι αναγνωρίζουν συμβολικώς την ύπαρξη τού σκότους, και
επιθυμούν να προχωρήσουν εις αναζήτηση τού φωτός».
Η μεγάλη επίδραση τού Ελευθεροτεκτονισμού
επί των ατόμων είναι αναμφισβήτητος. Πάντες, και εκείνοι ακόμη, οι όποιοι δεν υπέστησαν
τελείως την επίδραση τής μυήσεως και δεν επιδόθηκαν επισταμένως εις την ερευνάν
και μελέτη των συμβόλων και αλληγοριών τού Τάγματος, αισθάνονται οπωσδήποτε
βελτίωση τού χαρακτήρος των. Αλλά πόσον θα προόδευε η Οργάνωσης μας, οι Κοινωνίες
και η Ανθρωπότης εν γένει, εάν ετηρούντο μετά τής δεούσης ευλαβείας πάσαι αι
διατάξεις και αι υποθήκες τού Τεκτονισμού.
ΤΟ ΣΧΟΙΝΙΟΝ-ΘΗΛΕΙΑ
Αφ’ ετέρου οι δόκιμοι γίνονται δεκτοί εις
την Στοά επί τής αιχμής γυμνού ξίφους, στηριζόμενου επί τού αριστερού των μαστών.
Οι δυο ούτοι
συμβολισμοί εικονίζουν, ότι οι άνθρωποι έχουν ευθύνες και περιορισμούς, πρέπει
δε να λαμβάνονται αμφότερα υπ.’ όψει παρά τού συνετού ανθρώπου, δεν δύναται να υπάρξει
ούτε τής ευθύνης
αποφυγή, ούτε καμία βίαια εξόρμησης πρός τα
εμπρός, προβλεπόμενου τού βαθμοί τής εξελίξεως. Σχετικώς ο αδελφός Leadbeater παρατηρεί:
«Καθώς θέτει το ζήτημα ο Έμερσον, ο άνθρωπος εις
τον Κόσμο τούτον μανθάνει διά τής διδασκαλίας και τής ενοράσεως, διδάσκεται
τόσον εκ των έξω όσον και εκ των έσω. Επί τής αποκρύφου ατραπού είναι έτι
σπουδαιότερων να προχωρεί ο υποψήφιος χωρίς βία ή αποστροφή, χωρίς οργή ή φόβο.
Όπως, ακριβώς, εκείνος, ο οποίος επιθυμεί να βαδίσει επί μιας γραμμής, δεν
πρέπει να βαίνει ούτε πάρα πολύ βραδέως, ούτε πάρα πολύ γρήγορα, κατά τον ίδιον
τρόπον και ο υποψήφιος οφείλει να προχωρεί επί τής ατραπού, η οποία είναι στενή
ως ξηρού ακμή. Το σπεύδε βραδέως θα ηδύνατο κάλλιστα να ληφθεί ως
έμβλημα».
«Το έμβλημα τού σχοινιού
θεωρείται επίσης, ότι παριστάνει τον ψυχικό ομφάλιο λώρο, το συνδετικό νήμα
ύλης, το εννοούν το διπλούν αιθερικό με το αδρό φυσικόν σώμα, όταν το πρώτον αποσύρεται
μερικώς από το δεύτερον— την «αργυρά χορδή-, η οποία αναφέρεται εις γνωστόν μέρος
τής βίβλου ως οριστικώς λιωμένη κατά τον θάνατον. Ο αδελφός Wilmshurst μάς πληροφορεί, ότι «ο
άργυρος είναι ο εσωτερικός όρος διά την ψυχική ουσία, ως ο χρυσός είναι διά την
πνευματική, ο δε σίδηρος ή ο χαλκός, διά την φυσική». Εκκλησιαστής, ιβ', 6.
Εκφράζει ωσαύτως την γνώμη,
ότι το σχοινί σκοπεί να υπόδειξη εις ημάς, ότι πάσαι οι αληθείς Μυήσεις
τελούνται έξω τού φυσικού σώματος».
Κατά τα παλαιότερα Τυπικά, ο κεραμούμενος
μαθητής, έπρεπε να βεβαιώνει εκάστοτε, ότι υπέστη και την δοκιμασία ταύτην; Εκ
τούτου συνάγεται, ότι απεδίδετο εις τον εν λόγω θεσμό μεγάλη σημασία υπό των
παλαιοτέρων Τεκτονικών Στοών.
Ο άνθρωπος θεωρήθηκε ανέκαθεν, από τής
συστάσεως των πρώτων Μυστηριακών Οργανώσεων, ως μία μικρά εικόνα, ή καλλίτερα, ως
μία μικρά σύνοψη τού Σύμπαντος. Διότι πίστευαν, ότι ως όν, αποτελούμενο από ύλην,
ψυχή και πνεύμα, διέπετε υπό πάντων των φυσικών νόμων τού υλικού και πνευματικού
κόσμου. Διά τούτο εκκαλείτο και υπό τού Πλάτωνος Μικρόκοσμος, εν αντιδιαστολή
πρός το Σύμπαν, το όποιον ονομάζετε Μακρόκοσμος.
Ο τοιούτος χαρακτηρισμός τού ανθρώπου, έφ’ όσον πάντες οι
αρχαίοι Μύσται δεν γνώριζαν
διά των αισθήσεων τας λειτουργίας τού πνευματικού κόσμου, στηρίζεται επί τού
διδαχθέντος και διδασκόμενου Μυστηριακού νόμου τής αναλογίας, κατά τον όποιον
τόσον τα επίγεια και ορατά, όσον και τα ουράνια και υπεραισθητά, διέπονται υπό ανάλογων
νόμων.
H πρώτη έγγραφος διατύπωσης
τού νόμου τούτου τής αναλογίας, γίνεται υπό τού Ερμού τού Τρισμεγίστου εν τω
έργω του «Σμαράγδινος πίναξ» (Tabula Smaragdina).
Το πρός τα άνω
αναλογεί τω πρός τα κάτω και το πρός τα κάτω αναλογεί τω πρός τα άνω.
Εάν
γνωρίζεις δηλαδή τα επίγεια και ορατά, όπως πραγματικά έχουν, δύνασαι να φθάσεις
εις την κατανόηση των ουρανίων και υπεραισθητών, λαμβάνων ύπ’ όψει, ότι υπάρχει
μεταξύ των σχέση τις, αναλογία, όχι όμως τελεία ομοιώτης . Διότι η εικόνα τού μικρόκοσμου
(τού ανθρώπου), είναι ανάλογος πρός την εικόνα τού μακρόκοσμου (τού Σύμπαντος)
και τανάπαλι. Επεκτεινόμενος δε κανείς επί των ίδιων βάσεων δύναται να λάβει αμυδρά
αντίληψη του αρχέτυπου κόσμου, τού κόσμου των αιτίων, διότι τα πάντα εν τη
φύσει είναι ανάλογα . Η μέθοδος τής αναλογίας εν τω αποκρυφισμό.
Υπό Π. Γκράβιγγερ. Τεκτονικό Περιοδικό «Πυθαγόρας. Έτος 1929 σελ. 245 :
Την ιδίαν αλήθεια δίδασκε και ο Πυθαγόρας
εις τούς μαθητές του. Περισώθηκαν δε οι σχετικές αντιλήψεις του εις τα
χρυσά έπη τού Λύσιδος (2): Γνώση δε ή θέμις έστί,
φύσιν περί παντός ομοίην ώστε σέ μήτ’ άελπτ’ έλπίζειν, μήτε τι λήθειν.
Θέλεις δηλαδή τότε αναγνωρίσει, ότι η φύση
είναι πανταχού όμοια ούτως ώστε να μην επιδιώκεις πλέον αγόνους κόπους, ουδέ να
αγνοείς τι.
Ο αυτός νόμος ευρίσκεται συντομότατα
διατυπωμένος και εις την Ιερά Γραφή: «Ο Θεός έπλασε τόν άνθρωπο κατ' εικόνα
και ομοίωσίν Αυτού». Εάν γνωρίζωμεν δηλαδή κατά βάθος τον άνθρωπο, δυνάμεθα
αναλογικώς να φθάσομε εις την κατανόηση τού Θεού.
Πλέον σαφής όμως είναι η υπόδειξη τού Μαντείου
των Δελφών : «Γνώθι σ΄ αυτόν».. Διά των δύο τούτων λέξεων καθοδηγείται ο μύστης
πρός εκπλήρωση τού μεγάλου επιγείου προορισμού του.
ΤΟ
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΝ ΧΑΟΣ ΟRDO AB CHAO Η καταγωγή του ανθρώπου
Τα αίτια, τα οποία προκαλούν το
διανοητικό και συναισθηματικό Χάος εις τον άνθρωπο, είναι κυρίως τα πάθη, τα αισθήματα,
η επιπολαιότης, η μίμηση και τα άλλα πολυποίκιλα ελαττώματα. Διότι οι άνθρωποι,
οι οποίοι είναι πλήρεις παθών, δεν δύνανται, ως
βέβαιοι και η επιστήμη, να σκεφθούν ψυχραίμως και λογικώς. Τουναντίον νομίζουν
συνήθως το κακόν ως καλόν, ή το καλόν ως κακόν. Παραδείγματα ζωντανά και
αδιάψευστα είναι οι αλκοολικοί, οι μεγάλοι εγκληματίες, οι εγωιστές, οι φιλόδοξοι,
οι αμαθείς, οι υποκριτές, οι φιλάργυροι, οι φιλήδονοι, και τόσοι άλλοι, τούς
όποιους αντιμετωπίζουμε εις πάσαν στιγμήν τής κοινωνικής μας ζωής. Οι άνθρωποι
ούτοι, όχι μόνον δεν αντιλαμβάνονται, ότι υπό την επήρεια των παθών των
ενεργούν, αλλά και πιστεύουν, ότι αι σκέψεις, τα συναισθήματα και αι πράξεις
των, είναι απολύτως εναρμονισμένοι με τον ορθολογισμό. Τόσον δε είναι βέβαιοι περί τής ορθότητας των,
ώστε φροντίζουν κάποτε να προκαλούν και τούς άλλους πρός μίμησίν των, αντί να
καταβάλλουν τας ενδεικνυόμενες και επιβεβλημένες προσπάθειες πρός βελτίωσίν
των. Και ούτω σιγά-σιγά αποκτούν έμμονους αντιλήψεις και καθίστανται
πραγματικοί δούλοι των ιδίων αυτών παθών.
Τα αισθήματα, τα οποία δεν διαφέρουν και
πολύ των παθών, και ιδιαιτέρως το μίσος, η εκδίκηση, η σκληρότητα, ο φθόνος, και
πάντα τα σχετικά με αυτά, προκαλούν ψυχικές και διανοητικές ανωμαλίες, οι οποίες
δεν επιτρέπουν εις τον άνθρωπο να σκεφθεί αμερολήπτως και αντικειμενικώς. Και τον
καθιστούν συν τω χρόνω μεροληπτικό, και προ παντός κακό. Η δε κακία του τον οδηγεί
μέχρι τοιούτου σημείου, ώστε να μη ενδιαφέρεται διά τον πλησίον του, καθόσον
έχει υποχρέωση, αλλά να τον καταπολεμεί μάλλον σκληρότατα.
Αλλά και το αίσθημα τής αγάπης, όταν δεν εκδηλούται
πρός όλην την ανθρωπότητα, και περιορίζεται μόνον εις τα τέκνα και την οικογένεια,
καθίσταται επικίνδυνη. Μεταβάλλεται εις αίσθημα εγωιστικό, συμφεροντολογικό,
μικρόκαρδο, ταπεινό, και δεν επιτρέπει την ψυχική και διανοητική εξέλιξη τού
ατόμου.
Η επιπολαιότης, όπως και η μίμηση, αμβλύνουν
τίς ενέργειες τής ψυχής και τού νου. Ομίχλη δε αοριστίας καλύπτει συνήθως πάσες
σχεδόν τίς εκδηλώσεις των οργάνων τούτων τής ανθρώπινης υπάρξεως. Το μέγα
πλήθος των ανθρώπων, παρατηρεί σχετικά ο αδελφός Ν. Κουντουριώτης, διέρχεται την
ζωή του ολόκληρη ως ένα όνειρο, ξένο πρός ό,τι αποτελεί την ύψιστη εκδήλωση τού
ανθρωπίνου πνεύματος. Είναι Χάος κοιμώμενο, το όποιο ο ύπνος τής ζωής παραδίδει
αξύπνητο εις τον μέγαν αδελφό του, τον θάνατον.
«Το καθολικό Χάος τής
ανθρώπινης διανοήσεως— προσθέτει—διά να το διακρίνουμε σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια,
δεν έχουμε παρά να συλλογισθούμε, ότι ολόκληρος η Ιστορία τής ανθρώπινης
σκέψεως δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία διαρκής πάλη γνωμών αντιμαχόμενων, δοξασιών
αλληλοαναιρουμένων, ιδεολογιών συγκρουόμενων, συστημάτων αλληλοανατρεπομένων. Η
αλήθεια τής χθες γίνεται ψευδός του αύριο και το ψευδός τής αύριο γίνεται η αλήθεια
του σήμερα, σε ένα ατελείωτο κύκλο επαναστροφής υπό άλλο ένδυμα εις τα ίδια
πράγματα, τον κύκλο εκείνον, πού τόσον επιγραμματικώς χαρακτήρισε ο Εκκλησιαστής
στις λίγες αυτές λέξεις: Ουδέν καινό υπό τον ήλιο .
Οι δόκιμοι, οι ευρισκόμενοι εντός τού
ηθικού και πνευματικού Χάους, τού σκότους, το οποίον τούς περιβάλλει, καλούνται
να αναγεννηθούν, διά να γίνουν «τέκνα τού φωτός». Πρός επιτυχία δε τής δύσκολου
ταύτης προσπάθειας των, ενισχύονται υπό των πρώτων συμβουλών, των παρεχόμενων
υπό των γύρω συμβόλων. Η γονιμότης των σκέψεων, (ο αλέκτωρ), αφυπνίζει τίς
εσωτερικές πνευματικές λειτουργίες και συγκεντρώνει τον νουν εις το εσωτερικόν
του εγώ. Τότε δε άρχετε ο θρίαμβος τού φωτός κατά τού σκότους και της αλήθειας
κατά τού ψεύδους, ο οποίος προαναγγέλλεται υπό τού ίδιου εμβλήματος (του αλέκτορος).
Ενώ ο χρόνος παρέρχεται, υπενθυμίζει η
κλεψύδρα, τα πάντα μεταβάλλονται. Αλλά διά να επιτευχθώ ταχύτερα και ασφαλέστερα
το αποτέλεσμα τούτο, πρέπει να τεθώ εις κίνηση, ως υποδεικνύει και πάλι η
κλεψύδρα, ο συναισθηματικός και διανοητικός κόσμος τής ατομικότητας.
Εάν πραγματοποιηθώ η συμβουλή αύτη, ο άνθρωπος
δύναται να απόκτηση ηθική και πνευματική προσωπικότητα, τονίζει το άλας. Και αν
συνεχισθεί η εφαρμογή της, η προσωπικότης θα λαμβάνει εκάστοτε νέες μορφές, πλησιέστερες
πρός το τέλειο, προσθέτει το παραπλεύρως ευρισκόμενο θείο.
Ο σκελετός, με την μακάβρια εμφάνιση του,
διαδηλοί, ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι πρόσκαιρος και ότι είναι μοιραίον να
υποστεί τον αιώνιον και αναλλοίωτο νόμο τής μεταμορφώσεως τής ύλης του, διά τής
συνθέσεως και αποσυνθέσεως. Διά τούτο, λοιπόν, πρέπει να απογυμνωθεί αμέσως το πνεύμα
και η ψυχή του ανθρώπου από πάσα βέβηλη σκέψη
και παν βέβηλο συναίσθημα, διά να δυνηθεί να ακολουθήσει ευκολότερα τον δρόμο
τής προόδου κατά την μακράν του εξέλιξη.
Τα ρητά, και τα ερωτήματα τής Διαθήκης,
πλέον συγκεκριμένα, υπενθυμίζουν τα σπουδαιότερα καθήκοντα των ατόμων, των επιθυμούντων
να ακολουθήσουν την Μυστηριακή οδό, πρός εκπλήρωση τού προορισμού των.
Όταν οι δόκιμοι προσέξουν, και εφαρμόσουν
προ παντός τις συμβουλές, τις οποίας παρέχουν, τα γύρω των σύμβολα, θα φθάσουν
ασφαλώς εις ένα νέον σταθμό τής ζωής των, οπόθεν, ως διδάσκει ο άρτος, θα αντιληφθούν,
ότι η αδελφότης και η αλληλεγγύη, οφείλει να ενώνει τούς ανθρώπους, διά να
βαδίζουν ανετότερα πρός το Τεκτονικό Φως.
Αλλ’ η προσπάθεια αύτη, όπως πολύ ορθώς
παρατηρεί ο αδελφός Ν. Κουντουριώτης, δεν είναι εύκολος. Ο
Σκοτεινός Θάλαμος. Ύπό Ν. Κουντουριώτου. Τεκ. Περιοδ. «Πυθαγόρας». Έτος 1925
Σελ. 981.
«Η κλίμακα τής ανόδου είναι
υπεράγαν μακρά και επίπονα, μέσα δε εις το πλήθος των κλητών μόνον σπάνιοι
εκλεκτοί φθάνουν μέχρι τής κορυφής. Αλλά και ολίγες μόνον βαθμίδας αν κατορθώσουμε
ν’ ανέλθουμε εις την βασιλική αυτήν τέχνη, όπως την αποκαλούν όχι μόνον ο
Πλάτων, άλλα και όλοι οι μύθοι, εις τούς οποίους τον μύστη συμβολίζει πάντοτε
ένα βασιλόπουλο, το κέρδος είναι μέγα.
Ο Τεκτονισμός άλλως
μόνον, η φωνή τού βοώντος έν τη ερήμω φιλοδόξησε να είναι, η αρκούμενη εις
ακρίδας και μέλι άγριο».
Οι αδελφοί, οι οποίοι συναντούν τυχόν
δυσκολίας κατά την εξάσκηση των Τεκτονικών των καθηκόντων, δεν πρέπει να απογοητεύονται
ποτέ. Τουναντίον οφείλουν να αγωνίζονται συστηματικότερο τόσον πρός βελτίωση
τής ψυχικής και πνευματικής των ατομικότητας, όσον και πρός εξυπηρέτηση και εξύψωση
τής πασχούσης ανθρωπότητας. Διότι πρέπει να γνωρίζουν πάντοτε, ότι «τα καλά
κόποις κτώνται.
Η μέθοδος πρός εκπλήρωση τού υψηλού τούτου
προορισμού τού Τέκτονος, περικλείεται εις τα σύμβολα και τας αλληγορίας τού
Τάγματος. Ας προσπαθήσει συνεπώς έκαστος να λύσει, κατά το δυνατό, την πείσμονα
των σιγήν, βέβαιος ων, ότι θα ανταμειφθεί δικαίως και επαρκώς διά πάσαν σχετική
προσπάθειά του, και ιδιαιτέρως, όταν συμμορφωθεί απολύτως με τα διδάγματα των ανακαλυπτομένων
εκάστοτε ύπ’ αυτού Μυστηριακών Αληθειών.
Αλλά πριν αρχίσει ο Τέκτων την έρευνα και
μελέτη των συμβόλων και αλληγοριών, πρέπει να έχει
υπ.’ όψει του, ή μάλλον να πιστεύει πραγματικά, ότι είναι ορθή η γνώμη τού
Δημοκρίτου, κατά την οποίαν η «ψυχή μέν τελεωτάτη σκήνεος μοχθηρίην όρθοί,
σκήνεος δέ ισχύς άνευ λογισμού ψυχήν ούδέν τι άμείνω τίθησι», ( διά να
καταπολεμώ ευχερέστερα τα ελαττώματα του, τα οποία εμφωλεύουν εντός αυτού.
Διότι το «νικάν αυτός εαυτόν πασών νικών πρώτη τε και αρίστη.»
Μεταφορά
στην καθομιλουμένη και το μονοτονικό Ορφέας Αργυρός 2024
|
| |

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου