Άγιος Ιωάννης : Προστάτης Άγιος του Τεκτονισμού.

 

 

Άγιος Ιωάννης : Προστάτης Άγιος του Τεκτονισμού.

 

Τον 19° αιώνα οι περισσότερες Τεκτονικές Στοές περιείχαν στην επωνυμία τους τον χαρακτηρισμό " Στοά του Αγίου Ιωάννου" .

Το άρθρο 190 του Γενικού Κανονισμού της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος προβλέπει ότι οι Στοές πρέπει να τελούν κάθε χρόνο δύο Τεκτονικά Συμπόσια.

Το πρώτο Κατά την εορτή του χειμερινού ηλιοστασίου (Δεκέμβριο) και το δεύτερο κατά την εορτή του θερινού ηλιοστασίου (Ιούνιο).

Η υποχρέωση αυτή απορρέει από τον Κανονισμό XXII που περιλαμβάνεται στα "Συντάγματα" του Άντερσον του 1723 και προβλέπει:

Οι Αδελφοί όλων των Στοών εντός και πέριξ τον Λονδίνου και τον Γουστμίνστερ θα συγκεντρώνονται σε Ετήσια Συνέλευση και Συμπόσιο σε κατάλληλο μέρος την ημέρα του Βαπτιστή Ιωάννη ή του Ευαγγελιστή Ιωάννη, κατ' επιλογή της Μεγάλης Στοάς ... Ανεξάρτητα από το αν θα πραγματοποιείται Συμπόσιο για όλους τους Αδελφούς, η Μεγάλη Στοά θα πραγματοποιεί συγκέντρωση κάθε χρόνο την ημέρα του Αγίου Ιωάννη σε κατάλληλο μέρος, εκτός αν είναι Κυριακή οπότε θα πραγματοποιείται την επομένη, για να εκλέξει το νέο Μέγα Διδάσκαλο, τον Αναπληρωτή του και τους Επόπτες.

Το σχετικό άρθρο ίσχυσε τουλάχιστον ως το 1738 οπότε κυκλοφόρησε η τελευταία έκδοση των "Συνταγμάτων" με την επιμέλεια του Άντερσον.

Η πρώτη, ιδρυτική, συνέλευση της πρώτης Μεγάλης Στοάς πραγματοποιήθηκε στις 24 Ιουνίου 1717 την ημέρα του Άγιου Ιωάννη του Βαπτιστή .

Η σύνδεση του Τεκτονισμού κατά τον 18ο αιώνα με τον Άγιο Ιωάννη έδωσε το προσωνύμιο " Ιωαννιτικός " στον Τεκτονισμό.

0 Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής εμφανίζεται ως προστάτης άγιος των επαγγελματιών λιθοξόων από το 1136.

Το έθιμο του ετήσιου εορτασμού των ηλιοστασίων μεταφέρθηκε από τις εργατικές συντεχνίες του Μεσαίωνα οι οποίες ακολουθούσαν παλαιότερα έθιμα τα οποία είχαν, όμως, προσαρμοστεί στο Χριστιανισμό με τη σύνδεση με την εορτή του Άγιου Ιωάννου όπως, άλλωστε, είχε γίνει και με άλλες αρχαίες εορτές οι οποίες ενσωματώθηκαν στο Χριστιανισμό με άλλο όνομα. Έτσι συνέβη για παράδειγμα με τις "φωτιές του Άη Γιάννη" που είναι κατάλοιπο παλαιών εθίμων και τη γιορτή του Πάσχα η οποία τοποθετήθηκε χρονικά περίπου στο Πέσαχ των Ιουδαίων.

Η σύνδεση του Άγιου Ιωάννη του Βαπτιστή με το Φως και επομένως και με τα ηλιοστάσια αναφέρεται από τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή:

" Εγένετο άνθρωπος απεσταλμένος παρά Θεού, όνομα αυτώ Ιωάννης· ούτος ήλθεν εις μαρτυρίαν, ίνα μαρτυρήση περί του φωτός, ίνα πάντες πίστεύσωσί δι ' αυτού." (Ιωαν. 1:6-9)

0 Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, επομένως, είναι ο αγγελιαφόρος του Φωτός.

Ταυτόχρονα ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής θεωρείται ο πρωτοπόρος της ένωσης όλης της ανθρωπότητας σε μια αδελφότητα γιατί δεν περιόριζε το βάπτισμα μόνο στους Ιουδαίους. "Και όψεται πάσα σαρξ το σωτήριον του θεού" κατά το Λουκά. Αντίστοιχα ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής είναι ο μάρτυρας του Φωτός.

Στο τέλος, όμως, του 18ου αιώνα στην Αγγλία αποφασίστηκε να αφαιρεθούν τα καθαρά χριστιανικά στοιχεία του Τεκτονισμού ώστε να συμμετέχουν και άτομα άλλων θρησκειών. Η αποχριστιανοποίηση ολοκληρώθηκε με τη συνένωση των δύο Μεγάλων Στοών το 1813 οπότε αφαιρέθηκαν από τα Τυπικά και από τη διακόσμηση των Στοών όλα τα σημεία που προερχόντουσαν από το Χριστιανισμό. Έκτοτε ο αγγλικός Τεκτονισμός υποβάθμισε τη σύνδεση με τις εορτές του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή και του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, όμως, ενώ αφαιρέθηκαν ή απαλύνθηκαν τα σημεία που θα εμπόδιζαν τη συμμετοχή πιστών άλλων θρησκειών, παρέμειναν οι αναφορές στον Άγιο Ιωάννη και οι εορτασμοί των ηλιοστασίων. 

Ανεξάρτητα από το λόγο της επιλογής του Αγίου Ιωάννη ως προστάτη των λιθοξόων και από τους λόγους της επιλογής του εορτασμού των δύο Αγίων Ιωάννων το Δεκέμβριο και τον Ιούνιο, η διατήρηση του εθίμου του εορτασμού των Ηλιοστασίων από τις Τεκτονικές Δυνάμεις μεταξύ των οποίων και η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, οφείλεται στην πιστή τήρηση των παραδόσεων. Τα δύο ηλιοστάσια και η συμβολική σύνδεση τους με το Φως, αποτελούν έναν ισχυρότατο συμβολισμό του Τεκτονισμού. 

Ταυτόχρονα το Συμπόσιο που γίνεται με την ευκαιρία των ηλιοστασίων αποτελεί συνέχεια των Αγαπών που καθιερώθηκαν από την αρχή του Χριστιανισμού δεδομένου ότι δεν περιορίζεται σε ένα κοινό δείπνο αλλά προσδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην πνευματική μέθεξη των παρισταμένων.